Tarih, sosyal bilimlere ait disiplinlerden biri olarak insan topluluklarýnýn geçmiþten günümüze hayat serüvenini inceler. Tarih disiplini, sosyal bilimler arasýnda çok önemli bir yere sahip olup, topluluklarýn hayat biçimlerinden kültürel deðerlerine, medeniyetler arasýndaki münasebetlerden inanç sistemlerine kadar geniþ bir yelpazeyi konu edinir.
Eðitim müfredatýmýzýn en önemli derslerinden biri olan tarih için hazýrlanan öðretim materyallerinin de bu kadar önemli bir disiplinin amaç ve ilkelerine uygun hazýrlanmýþ olmasý gerekir. Bu materyaller arasýnda en önemlilerinden biri ders kitaplarýdýr. Ders kitaplarý, belli bir dersin öðretimi için müfredat doðrultusunda hazýrlanmýþ ve onaylanmýþ eðitim materyalleridir. Belli ilke ve kurallara göre hazýrlanan ders kitaplarýnýn pedagojik yeterlilikleri, ayný zamanda eðitim-öðretim süreçlerinin niteliðine de tesir eder. Dolayýsýyla; ders kitaplarýnda yer verilen ögelerin öðrencilerin görsel, iþitsel ve dokunsal yönlerine de hitap etmesi beklenir. Bu süreçlerde görsel unsurlarýn tesirli biçimde kullanýlmasý özellikle önemlidir. Buna göre; ders kitaplarýnda yer verilen görsellerin nitelik açýsýndan eðitimin hedeflerini tam ve eksiksiz yansýtmasý çok ehemmiyetlidir.
Tarih ders kitaplarýnda verilen görsellerin en önemlilerinden biri haritalardýr. Harita, belli ölçeklere göre küçültülerek bir projeksiyon sistemi haline getirilmiþ yeryüzünün veya bunun belli bir parçasýnýn çeþitli özel iþaretler ve metotlarla belirtilmesidir. Haritalar, yeryüzündeki toplumlarýn, medeniyetlerin ve insan topluluklarýnýn yaþam alanlarý ile hareketlerini gösteren en önemli görsel materyallerden biri olarak eðitim-öðretim süreçlerinin çok önemli bir parçasýný oluþturur. Eðitim-öðretim süreçlerinde bu kadar önemli olan materyallerin de her yönüyle pedagojik yeterlilikler taþýmasý önem arz etmektedir. Ayrýca Tarih ders kitaplarýna, bu dersin amaç ve hedefleri gözetilerek konulan haritalarýn tarihsel dönemlerde meydana gelmiþ deðiþiklikleri tam ve eksiksiz biçimde yansýtmasý bununla birlikte harita hazýrlama ilkelerini de ihtiva etmesi gerekir.
Bu araþtýrmada; 10. sýnýf Tarih ders kitaplarýnda verilen haritalarýn yeterlilik durumu araþtýrýlmýþtýr. Araþtýrma için doküman incelemesi yapýlmýþ olup halen yürürlükte olan ders kitaplarý incelenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Anahtar Kavramlar: Tarih, Ders Kitabý, Eðitim-Öðretim, Harita
|
