Günümüzde sosyal að platformlarý gündelik hayatýn akýþýna dahil olmalarý sebebiyle birçok toplumsal ve sosyal deðiþimin merkezinde yer almaktadýr. Sosyolojik birçok kavram bu mecralarda deðiþmekte ve zaman içerisinde bunun toplumsal sonuçlarý ortaya çýkmaktadýr. Bu doðrultuda gösteriþçi tüketim kavramý, sosyal ve toplumsal boyutlarý ile çalýþýlmasý önemli bir kavramdýr. Ayrýca tüketim eyleminin geniþ kitlelerce ve sýnýrsýz bir þekilde gerçekleþmesi kavramý önemli kýlmaktadýr. Dolayýsýyla yapýlan bu çalýþma sosyolojik tespitler ortaya koymak ve dijital dönüþümü daha iyi gözlemlemeyi amaçlamaktadýr. Veblen’in aylak sýnýf ve gösteriþçi tüketim kavramlarý, sosyal að platformlarýndaki paylaþýmlar üzerinden incelenebilmektedir. Günümüz tüketim toplumunda Instagram popüler ve görsel paylaþýmýna dayalý bir mecra olmasý sebebiyle gösteriþçi tüketim açýsýndan önemlidir. Bu çalýþmada; farklý etkileþim ve takipçi sayýsýna sahip 10 influencerýn Instagram profillerindeki 65 adet gösteriþçi tüketime yönelik paylaþým kategorilere ayrýlarak incelenmiþtir. Araþtýrma kýsmýnda içerik analizi yöntemi kullanýlarak, incelenen görseller üzerinden gösteriþçi tüketimin boyutlarý ortaya konulmaktadýr. Araþtýrma bulgularýna göre paylaþýmlarýn tümünde lüks markalara ait benzer objeler ön plana çýkmaktadýr. Bunun yaný sýra paylaþýmlarýn yapýldýðý mekanlar da benzerlik göstermektedir. Paylaþýmlarýn ortak amacý ise belirli bir sosyal statüye sahip olunduðunun satýn alýnan lüks tüketim ürünleri üzerinden gösterilmesidir. Bunun için kullanýcýlar daha ulaþýlmaz, eriþilemez ve pahalý ürünlerin tüketimi tercih edilmektedir. Bu da gösteriþçi tüketime yönelik bir mesaj vermektedir. Bu doðrultuda influencerlar Veblen’in aylak sýnýfýný temsil etmektedirler.
Anahtar Kelimeler: Veblen, Gösteriþçi Tüketim, Aylak Sýnýf, Sosyal Að Platformlarý
|