Turizmin statik ve dinamik olmak üzere iki yönünden bahsedilir. Turizmin statik yönü turistin gittiði yerde kalýþýna iþaret ederken turizmin dinamik yönü ile hareketlilik unsuru ifade edilmektedir. Hareketlilik ise bir noktadan baþka bir noktaya gerçekleþtirilen seyahate iþaret etmektedir. Turizm geçici yer deðiþtirme esasýna dayanmaktadýr. Bu nedenle seyahat turizmin olmazsa olmaz unsurlarýndan birisi olarak kabul edilmektedir. Bu çalýþma turizmin seyahat unsuru üzerine odaklanmaktadýr. Seyahat etme arzusunun insan doðasýnda olduðu ve turistik seyahatin bir anlamda günlük yaþamýn bazý olumsuzluklarý için telafi edici bir özelliði olduðu bilinmektedir. Çalýþmanýn amacý, literatürde yer alan turist seyahat motivasyon teorilerine yönelik karþýlaþtýrmalý bir deðerlendirme yapmaktýr. Bu çerçevede literatürde önemli bir yer tutan; Grinstein’in kaçýþ motivasyonu, Gray’in insanlarý seyahate motive eden iki unsur olarak tanýmladýðý merak tutkusu ve güneþ tutkusu, Dann’ýn insanlarý seyahat etmeye yönlendiren içsel unsurlarý anlatan itme faktörlerinden anomi ve benlik geliþtirme ile turizm destinasyonun ulaþýlabilirlik ve arz potansiyeli gibi dýþsal unsurlarý anlatan çekme faktörleri, Crampton’un rutine ara verme arayýþý çerçevesinde ele aldýðý denge ve dengesizlik yaklaþýmý, Iso-Ahola’nýn psikolojik bir ödül arayýþý ve Pearce’ýn seyahat kariyer teorisi üzerinden bir deðerlendirme yapýlmýþtýr. Turistleri seyahate yönlendiren temel motivasyonlara yönelik yapýlan çalýþmalar çeþitlilik gösterse de geçmiþten günümüze yapýlan çalýþmalarýn odak noktasýnýn turistlerin kaçýþ arayýþý, merak tutkusu ve güneþ tutkusu üzerinde olduðu görülmüþtür.
Anahtar Kelimeler: Seyahat motivasyonu, hareketlilik, turist, turizm
|
