Özel yetenekli çocuklar karakteristik olarak akranlarýndan farklý olduklarý için özel yetenekli öðrencilerin eðitimi özel eðitimin bir parçasý olarak düþünülür. Türkiye, diðer ülkelerle karþýlaþtýrýldýðýnda özel yetenekli eðitim çalýþmalarýna nispeten daha yakýn zamanda baþlamýþtýr. Ancak bu çalýþmalarýn önemli bir kýsmý ebeveynlerden ziyade özel yetenekli çocuklarýn kendilerinin ve öðretmenlerinin eðitimine odaklanmýþtýr. Bu çalýþmada doktora tezi kapsamýnda özel yetenekli çocuða sahip ebeveynlerin yaþam tecrübelerini kültüre özgü kavram, yapý ve süreçler çerçevesinde derinlemesine bir þekilde betimlemek amaçlanmýþtýr. Bu doðrultuda Ýstanbul ilinde çocuklarý Bilim ve Sanat Merkezlerine devam eden 12 anne-baba ile nitel görüþmeler yapýlmýþtýr. Görüþmelerde yarý yapýlandýrýlmýþ görüþme formlarý kullanýlmýþtýr. Elde edilen veriler klasik betimleyici yöntem doðrultusunda Giorgi’nin (2008) kullandýðý “betimleyici fenomenolojik analiz” metoduyla analiz edilmiþtir. Araþtýrma bulgularý özel yetenekli çocuða sahip ebeveynlerin yaþam tecrübelerinin “Bilgi Ýhtiyacý, Biliþsel Güçler-Zayýflýklar, Sistem Olarak Aile, Kültüre Özgü Konular” olmak üzere dörtlü genel bir yapý üzerinde þekillendiðini göstermiþtir. Araþtýrma sonucunda elde edilen bulgular doðrultusunda önerilerde bulunulmuþtur. Özel yetenekli çocuklarýn ebeveynleri ile etkili bir þekilde çalýþabilmek için psikolojik danýþmanlarýn ve terapistlerin, bu çocuklarýn ve ailelerinin kendilerine özgü ihtiyaçlarýný, kaynaklarýný ve streslerini anlamalarý gerekmektedir. Bu çalýþmanýn özel yetenekli çocuklarýn aileleri üzerinde yapýlan aile danýþmanlýðý literatüründeki boþluðu giderme konusunda katký saðlayacaðý düþünülmektedir. Çalýþmanýn çýktýlarýnýn, özel eðitim, eðitim psikolojisi, okul psikolojisi, danýþmanlýk psikolojisi ve aile danýþmanlýðý alanlarýna iþ birliðine dayalý uygulamalar adýna önemli ölçüde fayda saðlayacaðý düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Özel Yeteneklilik, Özel Yetenekli Çocuk, Ebeveynlik
|
