Bu araþtýrmada, ¨Otizm Spektrum Bozukluðu (OSB)¨ olan öðrencilere duygusal yüz ifadelerini ayýrt etme becerisinin öðretiminde sosyal yardýmcý robot aracýlýðýyla gerçekleþtirilen aþamalý yardýmla öðretim yönteminin etkililiði belirlenmeye çalýþýlmýþtýr. Araþtýrmanýn katýlýmcýlarý, Van Ýl Milli Eðitim Müdürlüðü’ne baðlý bir özel eðitim ve rehabilitasyon merkezinden destek özel eðitim hizmeti almakta olan 6-12 yaþ arasýnda olup OSB tanýsý almýþ çocuklardan oluþmaktadýr. Sözü edilen üç katýlýmcýnýn seçiminde bazý önkoþul özellikler göz önünde bulundurulmuþtur. Bunlar; (1) katýlýmcýlarýn OSB tanýsý almýþ olmalarý, (2) kendisine yöneltilen en az iki sözcükten oluþan sözel yönergeleri anlayýp yerine getirebilme, (3) 10 dakika süreyle görsel, iþitsel veya dokunsal uyaranlara dikkatini yöneltebilme, (4) öðretimi engelleyecek düzeyde davranýþ problemi sergilememe ve (5) fiziksel yardýmý (kendisine dokunulduðunda problem davranýþ sergilememe) kabul etme. Bu araþtýrmada OSB’li öðrencilere, robot aracýlýðý ile sunulan yüz ifadeleri öðretiminin ekliliðini belirlemek için tek denekli araþtýrma yöntemlerinden denekler arasý yoklama evreli çoklu yoklama modeli kullanýlarak gerçekleþtirilmiþtir. Bu çalýþmanýn baðýmsýz deðiþkeni robot aracýlýðýyla gerçekleþtirilen aþamalý yardýmla öðretimdir. Araþtýrmanýn baðýmlý deðiþkeni ise, OSB’li çocuklarýn duygusal yüz ifadelerini ayýrt etme becerisidir. Ayrýca, tablet uygulamasýnda kullanýlmasý için 12 farklý kiþinin yüz ifadesi ve her duyguyu da temsil edecek iki farklý kiþinin yüz ifadesi kullanýlacaktýr. Öðretim, yoklama ve genelleme oturumlarýna iliþkin verilere bakýldýðýnda, sosyal yardýmcý robot aracýlýðýyla gerçekleþtirilen öðretimin OSB’li çocuklarýn duygusal yüz ifadelerini öðretmede etkili olduðu görülmüþtür. ORCID NO: 0000-0002-4672-5678
Anahtar Kelimeler: Otizm Spektrum Bozukluðu, Aþamalý Yardýmla Öðretim, Robot, Duygusal Yüz Ýfadeleri
|
