Tabiat ile insan arasýndaki iliþkiyi fiziki, beþeri ve teknik açýdan inceleyen coðrafya bu konularý son çeyrek yüzyýlda geliþen bilgi teknolojisi ile daha ayrýntýlý incelemeye baþlamýþtýr. Bu konuda coðrafya bilimine yardýmcý olarak Coðrafi Bilgi Sistemleri (CBS) geliþme göstermiþtir. Böylece CBS’nin desteði ile coðrafyanýn bütüncül yapýsý, analiz v e sentez özelliði ve sebep sonuç iliþkisi daha ayrýntýlý ve teknik olarak ele alýnmaktadýr. Goodchild'in 1992’de yazdýðý makale ile baþladýðý düþünül CBS günümüzde artýk bütün bilimler ile etkileþime geçmiþ durumdadýr. Ancak bazý bilimler diðerlerine göre bu sistemi daha fazla kullanmakta ve benimsemektedir. Günümüzde CBS ile web tabanlý harita oluþturulabilmekte, bunlar çeþitli iþ kollarýnda ekran haritasý veya kâðýt harita olarak kullanýlabilmektedir. Ayrýca CBS'nin bir eðitim aracý olarak coðrafya öðretiminde kullanýlmasý ve CBS ile mekân analizlerinin yapýlabilmesi onun önemini arttýrmaktadýr. Toplum içinde Coðrafi Bilgi sistemlerinin geliþimi eðitim ile olabilmektedir. Bu alanda eðitim de, ilköðretim kademesinden baþlayýp yükseköðretime kadar devam etmektedir. Bu araþtýrmada özellikle ortaöðretim kademesinde CBS eðitim ve öðretimi üzerinde durulmuþtur. Milli Eðitim Bakanlýðý Talim Terbiye Kurulu Baþkanlýðý tarafýndan hazýrlanan ortaöðretim coðrafya dersi öðretim programýnýn 2005, 2011, 2014 ve 2018 yýllarýndaki düzenlemelerinde CBS konusu yerini almýþtýr. Programda okullardaki teknik donaným ve fiziki imkânlara baðlý olarak öðretmenlerin CBS uygulamalarý geliþtirebileceði ifade edilmektedir. Ayrýca coðrafya dersi 9.sýnýf ve 10.sýnýf öðretim programlarýnda birer tane olmak üzere toplam iki kazanýmda CBS uygulamalarýna yer alýr. Programdaki bu kazanýmlarýn ortaöðretim öðrencilerinin CBS’yi anlayýp uygulamalarý için yeterli olup olmadýðý çalýþmanýn temelini oluþturmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Coðrafi Bilgi Sistemleri (CBS – GIS), Coðrafya Öðretimi, Coðrafya Müfredatý
|
