Keywords:

Bu araştırmanın amacı okullarda sosyal adaleti sağlamaya yönelik uygulamaların incelenmesidir. Bu genel amaç çerçevesinde, sosyal adaleti sağlamaya yönelik uygulama sürecinin nasıl gerçekleştiği, süreçte ortaya çıkan liderlik rolleri, sürece ilişkin sorun ve çözüm önerileri ve sosyal adaleti sağlamaya yönelik uygulamaların sonuçları irdelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma modelinde durum çalışması deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın örnekleminin belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden kartopu örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma örneklemine 13 katılımcı dahil edilerek veriler görüşme yöntemi ile yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulguları, sosyal adaleti sağlamaya yönelik uygulamaların, sağlık, göç, etnik köken, cinsiyet, ekonomik durum kategorileri altında toplandığını, sosyal adalet uygulamaları sürecinde ise, ihtiyacın farkedilmesi, karar verme, örnek inceleme, destek ve değerlendirme kategorilerinin ortaya çıktığı saptanmıştır. Bulgular, sosyal adaleti sağlamaya yönelik uygulamalarda öğretmenlerin çeşitli liderlik rolleri sergilediklerini göstermiştir. Bu liderlik rolleri karar verme, problem çözme, risk alma, empati, yenilikçilik, işbirliğine teşvik etme, ikna yeteneği şeklindedir. Sosyal adaleti sağlamaya yönelik uygulamalarda ortaya çıkan sorunlar bireysel, örgütsel, fiziki ortam ve çevre koşulları, zaman ve sosyo kültürel faktörler kategorileri altında toplanmıştır. Katılımcılar, sosyal adalet uygulamalarında yaşanan sorunlara ilişkin, veli eğitimlerinin gerçekleştirilmesini, örgütsel anlamda uygulamalara yönelik prosedürlerin kolaylaştırıcı nitelik taşımasını, öğretmenlere sosyal adalet uygulamaları konusunda bilgilendirici çalışmalar yapılması, okulların fiziki olanaklarının geliştirilerek yerel yönetimlerle işbirliğinin arttırılmasını önermişlerdir. Araştırma bulguları, sosyal adalete yönelik uygulamaların, öğrencilerde olumlu benlik algısı, özgüven, kendini ifade etme becerilerinin gelişmesi, bireysel farklılıkların farkında olma ve saygı duyma gibi özelliklerini geliştirdiği saptanmıştır. Bu bağlamda araştırmada elde dilen bulgulardan yola çıkılarak, okulların bu uygulamaları gerçekleştirmelerine fırsat sağlayacak fiziki koşulların oluşturulması, maddi desteğin sağlanması için yerel yönetimlerle işbirliğinin gerçekleştirilmesi, uygulama sürecinin verimliliğini sağlamak adına uygulamalarla ilgili velilere eğitimlerin sağlanması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler: sosyal adalet, liderlik rolleri, öğretmen, okul yöneticisi