Tüm dünyada hýzla geliþen bilim ve teknoloji bir eðitim örgütü olarak okullarý da kapsamakta ve okullar da bu deðiþimden hýzla etkilenmektedir. Artýk günlük hayatýmýzýn her anýnda internet aracýlýðýyla birçok bilgiye hýzla ulaþmaktayýz. Bu durum eðitim açýsýndan birçok fayda saðlamakla birlikte beklenmedik anlarda ortaya çýkan olumsuz durumlarla eðitim hayatýný da istenmeyen yönde etkileyebilmektedir. Bir eðitim örgütü olarak okullarýn bu beklenmedik durumlar karþýsýnda okul yöneticileri önderliðinde verdikleri tepkiler, sürecin yönetilmesi ve süreç sonrasý yaþanan durumlar açýsýndan okulun hazýrlýklarý sunulan eðitimin niteliðini de etkileyecektir. Nitekim hayatýmýza beklenmedik bir anda girerek eðitim örgütlerinde kriz ortamý yaratan Covýd-19 salgýný oldukça güncel bir örnektir. Bu düþünceden hareketle okul yöneticilerinin bu gibi beklenmedik anlarda ortaya çýkan kriz durumlarýna karþý daha önceden ve her açýdan bir hazýrlýk içerisinde olmalarý okullar açýsýndan oldukça önemlidir. Okul yöneticilerinin bu hazýrlýklarý yanýnda okulda eðitimin niteliðini belirleyen en temel faktörlerden biri hiç kuþkusuz eðitimin uygulayýcýsý olan öðretmenlerdir. Öðretmenlerin görev yaptýklarý okullarda olasý kriz durumlarýna karþý algýlarý ve bu algýlarýný etkileyen okul yöneticilerine karþý görüþleri nitelikli bir eðitim-öðretim faaliyeti için belirleyicidir. Bu düþünceden hareketle bu araþtýrmada okul yöneticilerinin kriz yönetimi becerilerine iliþkin öðretmenlerin algýlarýný inceleyen çalýþmalar bir araya getirilmiþtir. Bu araþtýrmada konuyla ilgili literatür taramasýndan sonra nicel çalýþmalar üzerinden belirlenen ölçütlere göre bir deðerlendirme yapýlmýþ ve uygun çalýþmalar bir araya getirilerek meta-analiz yöntemi izlenmiþtir. Verilerin bir araya getirilmesi ve etki büyüklüklerinin hesaplanmasýnda CMA ve Microsoft EXCEL programlarýndan yararlanýlmýþtýr. Veriler EXCEL programýna kodlanýrken “Yazar Adý, Yayýn Yýlý, Çalýþma Adý, Araþtýrma Türü, Araþtýrma Ýli, Örneklem Sayýsý, Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma” baþlýklarýndan yararlanýlmýþtýr. Deðerlendirme sonucunda araþtýrmaya Türkiye’deki farklý farklý illerde 2006-2023 yýllarý arasýnda yapýlmýþ “Okul Yöneticilerinin Kriz Yönetimi Becerilerine Ýliþkin Öðretmen Algýlarýný Ýçeren” 18 çalýþma dahil edilmiþtir. Dahil edilen çalýþmalarda “ Örneklem Sayýsý, Ortalama ve Standart Sapma” deðerlerinin kriz dönemlerine (kriz öncesi, kriz dönemi ve kriz sonrasý) göre ayrý ayrý bulunmasýna dikkat edilmiþtir. Daha sonra araþtýrmalar “Cinsiyet, Mesleki Kýdem, Okul Türü” deðiþkenlerine göre sýnýflandýrýlmýþtýr. Bu çalýþmada araþtýrma örneklemini 9533 öðretmen oluþturmaktadýr. Bu çalýþmalarda her kriz dönemi için ayrý ayrý hesaplanan etki büyüklüklerinin Cohen-d etki büyüklüðüne göre, mükemmel etki düzeyinde çýktýðý görülmüþtür. Bunun yanýnda her kriz dönemi için ayrý ayrý yapýlan analizlerde gruplarýn heterojen bir daðýlým gösterdiði görülmüþtür. Bu anlamda eðitim-öðretim faaliyetlerinin yürütüldüðü okullarda bir eðitim yöneticisi olarak okul yöneticilerinin bu faaliyetlerdeki payý oldukça büyüktür. Bu etkinliklerin uygulayýcýsý konumundaki öðretmenlerin ise görev yaptýklarý kurumlarýn olasý kriz durumlarýna karþý verdiði tepkiler, okula ve eðitim-öðretim etkinliklerine karþý algýlarýný etkilemektedir. Bu açýdan bakýldýðýnda eðitim-öðretim faaliyetleri yoluyla her ulusun hedeflenen insan profiline ulaþmasý kriz yönetim becerilerine sahip bir okuldaki öðretmen algýlarýndan etkilenecektir. ORCID NO: 0000-0003-1443-8743
Anahtar Kelimeler: Okul Yöneticisi, Kriz Yönetimi, Okul, Öðretmen Algýlarý
|