Çocuklar belli durum ve olaylar karþýsýnda öfke, korku, üzüntü, utanma, kaygý, hayal kýrýklýðý gibi olumsuz duygular yaþayabilirler. Bulunduðu ortama uyum saðlayabilme ve olumlu sosyal iletiþim kurabilme gibi durumlarý gerektiren sosyalleþme sürecini saðlýklý bir þekilde yürütebilmeleri için çocuklarýn bu duygularý düzenleyebilmesi önemli bir beceri olarak görülmektedir. Annelerin duygu sosyalleþtirme davranýþlarýnýn özellikle okul öncesi dönemdeki çocuklarýn duygu düzenleme becerilerine olan etkisi göz ardý edilemeyecek kadar önem arz etmektedir. Duygu sosyalleþtirme davranýþlarý ebeveynlerin çocuklarýn yaþadýklarý olumsuz duygular karþýsýnda gösterdikleri destekleyici ya da destekleyici olmayan tepkilere göre belirlenmiþtir. Bu baðlamda araþtýrmada okul öncesi dönem çocuða sahip annelerin çocuklarýnýn olumsuz duygularý ile baþ etme stratejilerinin incelenmesi amaçlanmýþtýr. Nitel araþtýrma yöntemlerinden yapýlandýrýlmýþ görüþme tekniðiyle yapýlmýþtýr. Araþtýrmaya 4-6 yaþ arasý çocuða sahip 20 anne katýlmýþtýr. Bu çalýþmada çocuklarýn üzüntü, kýzgýnlýk, kaygý, korku gibi olumsuz duygularýyla baþ etme sürecinde annelerin hangi duygu sosyalleþtirme davranýþlarýný strateji olarak tercih ettikleri ortaya konulmuþtur. Bu çalýþmanýn sonuçlarý doðrultusunda Türk annelerin çocuklarýn duygularýyla baþ etme stratejilerinde olumlu duygu sosyalleþtirme davranýþlarýnýn beklenene göre daha iyi düzeyde olduðu söylenebilir. Lakin olumsuz duygu sosyalleþtirme davranýþlarýnýn küçümsenemeyecek düzeyde varlýðýný korumasý ve her duyguya tepkilerin ayný tutarlýlýkta olmamasý dikkat çekici bir durumdur. ebeveynlerin duygularla baþ etme sürecini daha doðru ve etkin yönetebilmeleri için verilecek olan aile eðitimlerinin ebeveynlerin duyguya yönelik inançlarý ve kültürel deðerleri göz ününde tutularak yürütülmesi önerilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Okul Öncesi, Olumsuz Duygular, Baþetme Stratejileri
|