Kapsayýcý eðitim, çaðdaþ eðitim yaklaþýmlarý tarafýndan önerilen ve öne çýkan uygulamalardan biridir. Kapsayýcý eðitim öðrencilerin cinsiyet, ýrk, kültürel farklýlýk, ekonomik sýnýf, inanç gibi özelliklerine bakýlmaksýzýn nitelikli eðitime eriþmeleri ve topluma katýlmalarý için fýrsatlar sunmaktýr. Kapsayýcý eðitim ayrýmcýlýða sebep olan unsurlarý ortadan kaldýrma amacýný taþýdýðý için temel bir insan hakký olarak görülmektedir. Bu baðlamda, eðitimin her kademesinde üzerinde durulmasý gereken uygulamalardan biri olarak görülmektedir. Ancak kapsayýcý eðitim uygulamalarýnýn baþarýlý bir þekilde yürütülebilmesi için eðitim sürecinde önemli görev ve sorumluluklarý olan öðretmenlerin kapsayýcý eðitimle ilgili gereken bilgi ve becerilere sahip olmalarý beklenmektedir. Bu baðlamda, öðretmenlerin kapsayýcý eðitime yönelik algýlarý da önemlidir. Öðretmenlerin kapsayýcý eðitime iliþkin sahip olduklarý metaforik algýlarýnýn belirlenmesi onlarýn kapsayýcý eðitime iliþkin algýlarýný ortaya koyacaktýr. Bu araþtýrmada, öðretmenlerin kapsayýcý eðitim uygulamalarýna yönelik metaforik algýlarýnýn ortaya koyulmasý amaçlanmýþtýr. Araþtýrmada nitel araþtýrma yaklaþýmlarý kapsamýnda yer alan fenomenoloji araþtýrma yöntemi kullanýlmýþtýr. Araþtýrmanýn çalýþma grubunu amaçlý örnekleme tekniklerinden biri olan uygun durum ve maksimum çeþitlilik örnekleme tekniklerine göre seçilen 58 öðretmen oluþturmaktadýr. Uygun durum örneklemesi kapsamýnda gönüllü öðretmenlere ulaþýlmýþ, maksimum çeþitlilik örneklemesi kapsamýnda ise mümkün olduðunca farklý branþlarda görev yapan öðretmenlere ulaþýlmaya çalýþýlmýþtýr. Veri toplama aracý olarak metafor formu kullanýlmýþtýr. Buna göre, öðretmenlerden “Kapsayýcý eðitim … gibidir/benzer. Çünkü … .” ifadesindeki boþ býrakýlan yerleri uygun þekilde doldurmalarý istenmiþtir. Veri toplama aracýnýn hazýrlanmasýnda uzman görüþüne baþvurulmuþ, taslak metafor formu bir öðretmene uygulanarak pilot uygulamasý yapýlmýþ ve bu þekilde veri toplama aracýna son hali verilmiþtir. Verilerin analiz edilmesi noktasýnda tümevarýmsal içerik analizi kullanýlmýþtýr. Bu baðlamda, metaforlarýn içerdiði anlama göre kodlama yapýlmýþ ve bu kodlara baðlý olarak temalar oluþturulmuþtur. Verilerin analiz edilmesi sürecinde de uzman incelemesine baþvurulmuþ ve tutarlýk incelemesi yapýlmýþtýr. Bu baðlamda, metafor formuna cevap verebilen öðretmenlerin kapsayýcý eðitime yönelik olumlu algýlara sahip olduðu ve bu algýlarýn demokrasi, eþitlik, saygý, çeþitlilik, olumlu atmosfer, gereklilik, adalet, bütüncüllük ve problem çözme kavramlarýný içerdiði görülmüþtür. Bu olumlu duruma raðmen, katýlýmcý öðretmenlerin 17’si kapsayýcý eðitim ile iliþkili bilgi ve eðitimi olmadýðý için metafor yazamadýklarýný belirtmiþlerdir. Bu nedenle, öðretmenlerin kapsayýcý eðitime yönelik bilgi ve becerilerinin geliþtirilmesine ihtiyaç duyulmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Kapsayýcý eðitim, öðretmen eðitimi, metafor
|
