Bu çalýþmanýn amacý kimya öðretmen adaylarýnýn yanma ve oksidasyon tepkimeleri ile ilgili varsa kavram yanýlgýlarýný teþhis etmek ve giderilmesini saðlamak için tasarlanan bir öðretimi tanýtmaktýr. Yanma ve oksidasyon tepkimeleri kimya eðitiminde çok temel konularýn baþýnda gelir. Ancak bu tepkimelerin kavramsal olarak öðrenenler için ne anlama geldiði ya da aralarýndaki farký bilip bilmedikleri ile ilgili çalýþmalar yok denecek kadar azdýr. Çalýþmaya 21 kimya öðretmen adayý gönüllü olarak katýlmýþtýr. Çalýþma 2020-2021 eðitim öðretim döneminin bahar yarýlýnda uzaktan eðitim sürecinde, bir çevrim içi kimya laboratuvar dersinde gerçekleþmiþtir. Yanma ve oksidasyon tepkimeleri ile ilgili kavram yanýlgýlarýný teþhis etmek ve giderilmesini saðlamak için tasarlanan öðretim tahmin et-gözle-açýkla stratejisine dayanmaktadýr. Ayrýca kavram yanýlgýlarýnýn teþhisinde ve giderilmesinde önemli bir rolü olan “biliþsel çeliþki oluþturma” stratejisi de kullanýlmýþtýr. Yanma ve oksidasyon tepkimelerinin gerçekleþtiði çeþitli video görüntülerinden yola çýkýlarak araþtýrmacýnýn sorularýna ve kavram yanýlgýlarý üzerine düþünme sorularýna (reflections) öðretmen adaylarýnýn verdikleri sözlü cevaplar veri toplama aracý olarak kullanýldý. Bu cevaplar analiz edildiðinde öðretmen adaylarýnýn büyük bir kýsmýnýn (%90, n=19) metallerin oksidasyon tepkimelerini yanma tepkimesi olarak düþündükleri ortaya çýktý. Öðretmen adaylarý, metallerin oksidasyon tepkimelerini yanma tepkimesi olarak düþünmelerinin günlük hayatta kullanýlan “yanma” kelimesinin bilimsel bir karþýlýðýnýn olmamasýndan kaynaklandýðýný ifade ettiler. Bu bulgularýn ve çalýþmada tanýtýlacak öðretimin kimyada kavram yanýlgýlarý ile ilgili alan yazýna önemli katkýlar saðlayacaðý düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Yanma ve Oksidasyon Tepkimeleri, Kavram Yanýlgýlarý, Kimya Eðitimi
|
