Kariyer geliþimi kiþinin eðitim hayatýna baþladýðý günden emekli olduðu zamana kadar devam eden aktif bir süreçtir. Kariyer geliþimini birçok kuramcý farklý evrelere ayýrmýþlardýr. Kariyerin en kritik dönemlerinden birisi kiþinin eðitim hayatýný bitirdikten sonra profesyonel bir mesleðe baþlama sürecidir. Fakat bu süreç yeteri kadar saðlýklý yürütülmediðinde yanlýþ kariyer seçimleri yapýlabilmektedir.
Öðrencilerin doðru kariyer seçimleri yapma süreçlerine katký saðlamak için yürütülen bir çalýþmanýn parçasý olarak kariyer farkýndalýk ölçeði çalýþmalarý yürütülmüþtür. Bu çalýþma doktora tezi kapsamýnda kariyer farkýndalýk ölçeðini geliþtirmek ve psikometrik deðerlendirmelerini yapmak amacýyla gerçekleþtirilmiþtir. Kariyer farkýndalýk ölçeðini geliþtirebilmek için öncelikli olarak öðrenci, veli ve kariyer uzmanlarýyla nitel görüþmeler yapýlmýþtýr. Nitel veriler betimsel analize tabi tutulmuþ ve öðrencilerin kariyer farkýndalýk düzeyleriyle ilgili bazý sonuçlara ulaþýlmýþtýr.
Diðer deðerlendirmeler de yapýldýðýnda öðrencilerin kendilerini tanýma, meslekleri tanýma ve meslek edinme yetkinliklerini tanýma noktasýnda farkýndalýk düzeylerinin belirlenmesine ihtiyaç duyulmuþtur. Bir sonraki aþamada ise konuyla ilgili literatür taramasý yapýlmýþtýr. Nitel veriler ve literatür taramasý sonucuna dayalý olarak bir madde havuzu oluþturulmuþtur. Daha sonra maddeler konu hakkýnda uzman olan akademisyenlerle paylaþýlmýþ ve maddelerle ilgili deðerlendirmeleri istenmiþtir. Gelen deðerlendirmeler sonucunda bazý maddeler ölçekten çýkartýlmýþtýr.
Araþtýrmanýn evrenini üniversite öðrencileri oluþturmaktadýr. Örneklem seçiminde uygun örneklem yöntemi kullanýlmýþtýr. Örneklemin seçildiði üniversite ve bölüm sayýsý olabildiðince geniþ tutulmaya çalýþýlmýþtýr. Ölçek, psikometrik analizler için 705 üniversite öðrencisine uygulanmýþtýr. Araþtýrmada, kariyer farkýndalýk ölçeði formu ile kariyer kararý verme yetkinlik ölçekleri kullanýlmýþtýr. Ölçeðin geçerlilik ve güvenirlik analizleri için test-tekrar test, benzer ölçek geçerliliði, Conbach Alpha analizi, açýklayýcý faktör analizi ve doðrulayýcý faktör analizi yöntemleri kullanýlmýþtýr. Deðerlendirmeler sonucunda ölçeðe son hali verilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Kariyer geliþimi, kariyer farkýndalýðý, mesleki seçimi
|
