Kavram olarak erken çocukluk, pek çok ülkede farklý yýllarý içeren aralýklarla ifade edilmekle birlikte Türkiye’de, genel olarak okul öncesi dönemle eþ anlamlý olarak ifade edilmektedir. Bir baþka deyiþle, Türkiye’de 0–6 yaþ grubu çocuklarýn eðitimlerini içine alan dönem okul öncesi ve erken çocukluk eðitimi olarak kabul görmektedir. Okul öncesi dönemde oyun, çocuðun en temel ve vazgeçilmez uðraþýdýr. Oyun, gerek çocuðun fiziksel geliþimine önemli katkýlar saðlayýp bedensel yetilerini geliþtirerek, gerek psikomotor, biliþsel, duygusal ve sosyal geliþiminde kritik bir rol oynayarak çocuðun dünyayý keþfedebilmesini saðlar. Bu çalýþmanýn amacý, erken çocukluk döneminde oyun ve eðitsel oyun kavramlarýnýn açýklanmasý, çocuk eðitimindeki yeri, çocuk geliþimine katkýlarý ve eðitsel oyunlarýn çocuklara kazanýmlarýný literatürden derlenen bilgiler ýþýnda açýklamaktýr. Bu amaçla erken çocukluk döneminde oyun ve fiziksel aktiviteler, eðitimde bir araç olarak eðitsel oyunlarýn kullanýlmasý, eðitsel oyunlarýn kazanýmlarý ve çocuk geliþimine katkýlarýyla ilgili literatür incelenmiþtir. Her geliþim döneminde var olan bir faaliyet olarak oyun, çocuðun kendini ve içinde yaþam bulduðu dünyayý anlamasý ve duygularýný ifade edebilmesinde en uygun dil olarak ifade edilebilir. Çocuklarýn yeteneklerinin ortaya çýkmasýnda ve geliþiminde önemli bir yere sahip olan eðitsel oyunlar ise, temelde gündelik yaþamdan roller barýndýran ve öðrenme ortamý yaratarak oynarken eðitme amacý taþýrken; öðrenilen bilgilerin pekiþtirilmesi ve çocuðun yeteneklerinin geliþimine de katký saðlamaktadýr. Bu dönemde oyun, çocuðun biliþsel, duyuþþal ve psikomotor geliþimleri ile fiziksel, psikolojik, sosyal ve kültürel pek çok geliþim özelliðine olumlu etki etmektedir. Sonuç olarak, ilgili literatür evreninde erken çocukluk döneminde oyun ve eðitsel oyunlarýn çocuða kazanýmlarý deðerlendirildiðinde, çocuðun grup içi aktivitelerde kurallara uyma, sözel iletilere karþýlýk verebilme, kendinin ve diðerlerinin haklarýna saygý gösterebilme, uyum içinde olma, öz kontrol saðlama, öz güven elde etme, iletiþim ve etkileþimde olma, problem çözme gibi biliþsel, duyuþsal ve soysal becerilerin yaný sýra; el, göz ve ayak koordinasyonu geliþimi, dikkat ve refleks geliþimi ile birlikte psikomotor geliþimin temelini oluþturan koþma, sýçrama, atlama gibi pek çok motor becerileri geliþtirdiði ortaya çýkmaktadýr. Ek olarak, yürütülen çalýþmalar eðitsel oyunlar yoluyla çocukta deðer kavramýnýn oluþumuna dikkat çekmektedir. Yardýmsever tutum, adalet anlayýþý, saygý gösterme, nezaketli olma, sorumluluk bilinci, iyilik ve duyarlýlýk gibi deðerlerin kazanýmý ifade edilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Erken çocukluk dönemi, eðitim, kazaným, oyun, eðitsel oyunlar.
|