Araþtýrmanýn amacý, Covid-19 pandemisi sürecinde (2019 ve sonrasý) yapýlmýþ ölçek geliþtirme ve uyarlama çalýþmalarýnýn uygulama yapýlan örneklem gruplarý baðlamýnda incelenmesi ve göze çarpan sorunlarýn tartýþýlmasýdýr. Tarama modeli ile uyumlu bu çalýþmanýn verilerinin toplanmasýnda belge tarama yöntemi kullanýlmýþtýr. Belgelerin seçiminde bazý ölçütler kullanýlmýþ ve bu ölçütleri karþýlamayan çalýþmalar kapsam dýþý býrakýlmýþtýr. Söz konusu ölçütler doðrultusunda, Dergipark veri tabanýnda farklý alanlar dikkate alýnarak taramalar yapýlmýþ ve bu ölçütleri karþýlayan toplam 29 çalýþma seçilmiþtir. Bu çalýþmalardan 15’i ölçek geliþtirme, 14’ü ise ölçek uyarlama çalýþmasýdýr. Bu çalýþmalarýn neredeyse yarýsýnda, bir örnekleme yönteminin ya da seçim sistematiðinin kullanýldýðýndan söz edilmediði, grubun niteliðine iliþkin bir adlandýrma yapýlmadýðý belirlenmiþtir. Diðer araþtýrmalarda ise kolayda örnekleme, uygun örnekleme, ölçüt örnekleme gibi yöntemlerin kullanýldýðýna vurgu yapýldýðý saptanmýþtýr. Yalnýzca bir çalýþmada seçkisiz örnekleme yöntemlerinden basit tesadüfi örnekleme yönteminin kullanýldýðý belirlenmiþtir. Bu çalýþmada Covid-19 pandemisi sürecinde yapýlmýþ ölçek geliþtirme ve uyarlama çalýþmalarýnýn örneklem gruplarý baðlamýnda incelenmesindeki asýl amaç, özellikle pandemi sürecinin getirdiði kýsýtlamalardan dolayý birçok uygulamanýn çevrimiçi ortamda yapýlmasý ve bununla iliþkili olarak yapýlan uygulamalarda herhangi bir seçim sistematiði ya da ölçüt vb. gözetilmeksizin dileyen herkesin ölçme araçlarýný doldurmasýna olanak tanýnmýþtýr. Sýnýrlý sayýda çalýþmanýn incelenmesinden çýkartýlan sonuç bile mevcut durumun gözler önüne serilmesi açýsýndan önemli bulgular sunmaktadýr. Bir ölçme aracýnýn uygulamasý hangi ortamda yapýlýrsa yapýlsýn ya da hedef grup hangi adla nitelendirilirse nitelendirilsin, bu hiçbir ölçütün gözetilmeyebileceði, hiçbir seçim stratejisinin izlenmesine gerek olmadýðý anlamýna gelmemektedir. Ölçme araçlarýna iliþkin olarak bu çalýþmada sýnýrlý da olsa tartýþýlan bazý özellikler dikkate alýnarak, daha nitelikli uygulamalarýn planlanmasý yararlý olacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Örneklem, örneklem belirleme yöntemi, ölçek geliþtirme, ölçek uyarlama, Covid-19.
|
