Tarih boyunca, yaþadýðý coðrafyanýn sosyolojik, kültürel ve siyasi kaderine direkt etkide bulunma baþarýsý gösterebilmiþ, nitelikli insanlarla ender olarak karþýlaþýlabilmiþtir. Etkileyici bir filozof, eþsiz bir þair, idealist bir toplum lideri olarak, Muhammed Ýkbal, yalnýzca içinden çýktýðý, millete yön vermekle kalmamýþ, Hindistan’dan Kuzey Afrika’ya Ortadoðu’dan Avrupa’ya uzanan çok geniþ topraklar üzerinde yaþayan toplumlara, içinde bulunduklarý kimlik sorunlarýndan, benlik zafiyetinden, deðerler erozyonundan, esaret ve sefaletten kurtarabilmek için çareler aramýþ, yol göstermiþ, ilke ve deðerler algoritmasý ortaya koymuþ ve bütün bunlarý evvela kendi hayatýna tatbik etmiþ samimi bir düþünürdür. Ýkbal, yaþadýðý coðrafya olan Hindistan’ýn özel þartlarý nedeniyle, çok farklý ýrklarý, inanýþlarý, kültürel özellikleri; esaret acýsýný, yoksulluklarý, uyuþukluklarý, geri kalmýþlýklarý, velhasýl, tüm toplumsal ve ferdi hal ve hasletleri idrak etme þansýna sahip bir kiþi olarak bölgenin çok önemli figürleri arasýnda yer almýþtýr. Felsefe doktorasý ve hukuk eðitimi almak üzere Ýngiltere ve Almanya’da bulunmasý burada birbirinden maharetli ve ufuk sahibi düþünür ve aydýnlarla karþýlaþmasý O’nun dönüm noktasý olmuþtur. Elde ettiði kazanýmlar ve sahip olduðu yeni vizyon, üstleneceði misyonun da esaslarýný zihninde iyiden iyiye berraklaþtýrmýþtýr. 1908 yýlýnda ülkesine dönüþüyle birlikte Ýkbal’de adeta doðuþtan kaynamakta olan volkanýn patlak verdiðini söylemek yanlýþ olmaz. Ruhunda tüllenen hürriyet ateþi O’nun için bir yaþama nedenine, tutkuya ve aþka dönüþmüþtür. Yapýlan bu çalýþma ile O’nun, hakiki kimliðine eriþmesinde büyük payý olan “hürriyet tutkusu”na geniþ bir açýdan bakýlmasý amaçlanmýþtýr. Literatür taramasý sürecinde bugüne kadar Düþünür hakkýnda ortaya konmuþ olan kaynaklarýn analiz ve deðerlendirmelerinde O’nun filozufluk, þairlik ve toplumsal rol modelliði gibi hususlara geniþ yer verildiði, ancak, araþtýrma konumuz ile ilgili spesifik bir esere rastlanmadýðý kanaatine varýlmýþtýr. Konuya dair elde edilen veri, bulgu ve kanýtlar tüm boyutlarýyla tasnif edilerek Ýkbal’in “hürriyet tutkusunu” besleyen nedenler, O’nun hürriyet anlayýþýnýn maddi ve manevi boyutlarýyla ele alýnmasý, bu yöndeki örnek þahsiyetinin esaslarý ve etkileri incelenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Ýkbal, Hürriyet, Benlik, Mevlâna, Baðýmsýz Pakistan
|
