Azerbaycan ve Türkiye arasýndaki iliþkilerin derin tarihi geçmiþi vardýr. Fakat çalýþmamda Sovyetler birliðinin daðýlmasý ve Azerbaycan’ýn baðýmsýzlýðýný ilan etmesinden sonraki dönem iliþkileri ele alýnmýþtýr. Azerbaycan baðýmsýzlýðýný ilan etmesinin ardýndan birçok zorluklarla yüzleþmiþtir. Sovyetler Birliði döneminde, ekonomisi Birliðinin ihtiyaçlarýna göre kurulmuþ Azerbaycan, baðýmsýzlýðýný kazandýktan sonraki dönemde ekonomik krizle karþý karþýya kalmýþtýr. Ayný zamanda bu dönemde siyasi istikrarsýzlýk, Ermenilerin Karabað’ý iþgal etmesi ülkedeki durumu daha da zorlaþtýrmýþtýr. Kardeþ ülke Türkiye, Azerbaycan’ý bu zor günlerinde yalnýz býrakmamýþ, Karabað sorununun çözümünde her zaman Azerbaycan’ý desteklemiþ, sorunun uluslararasý düzeye taþýnmasýnda önemli paya sahip olmuþtur.
1990’lý yýllarda yeni baðýmsýzlýðýný kazanan Azerbaycan’ýn kalkýnmasý adýna Türk þirketler Azerbaycan’da yatýrýmlar yapmýþ ve Türk Eximbank Azerbaycan’a kredi saðlamýþtýr. Ýki ülke arasýnda zaman-zaman gerçekleþen “Karma Ekonomik Komisyon” toplantýlarý iki ülke arasýndaki ekonomik iliþkileri daha da güçlendirmiþtir. Son dönemlerde Türkiye-Azerbaycan arasýnda gerçekleþen “Yüksek Düzeyli Stratejik Ýþbirliði” toplantýlarý ekonomik alandan ziyade askeri, eðitim, güvenlik, savunma ve diðer alanlarý da kapsayarak iki ülke iliþkilerinin stratejik düzeye ulaþmasýna olanak saðlamýþtýr.
Ermenistan ve Azerbaycan arasýnda yaþanan 44 günlük savaþýn ardýndan 9 Kasým 2020 tarihinde Azerbaycan ordusu Karabað’ý Ermeni iþgalinden kurtarmýþtýr. Karabað savaþýnda Türkiye Azerbaycan’ý desteklemiþ ve daima Azerbaycan’ýn yanýnda olmuþtur. Çalýþmada 1990’lý yýllardan günümüze Türkiye ve Azerbaycan’ýn siyasi ve ekonomik iliþkileri, Karabað savaþý, savaþýn bölgedeki dengeleri nasýl deðiþtiði, Türkiye ve Azerbaycan için ve bölge ülkeleri için hangi fýrsatlarý yarattýðý ele alýnmýþtýr. Çalýþmamda araþtýrma yöntemi olarak doküman analizi kullanýlmýþ, bu konuda yazýlmýþ kitaplar, gazeteler, dergiler, haritalar, istatistikler, yasal metinler ve diðer kaynaklar incelenmiþ ve bu kaynaklardan alýnmýþ önemli bilgilere çalýþmamda yer verilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Türkiye Azerbaycan siyasi iliþkileri, Türkiye Azerbaycan ekonomik iliþkileri, Karabað savaþý.
|