Osmanlý Devleti için eðitim her zaman en hassas konulardan biri olmuþtur. Þehzadelerin eðitimleri ile özel ilgilenilmiþ, özel eðiticiler tarafýndan yetiþtirilmiþlerdir. Osmanlý Devleti’nde klasik dönemde, Sýbyan Mektepleri, Medreseler, Enderun Mektebi ve Acemioðlan Kýþlalarý temel eðitim kurumlarýný oluþturmaktaydý. Zaman içerisinde geliþen teknoloji ve bilim vasýtasýyla halkýn ulaþabileceði düzeyde okullarýn eksiklikleri hissedilmeye baþlandý. Özellikle bu çeþitlilik ihtiyacý 19. Yüzyýlda deðiþmeye baþlamýþtýr. Klasik sistemin yerini daha farklý, daha çeþitli eðitim kurumlarý almýþtýr. Sanýlanýn aksine Osmanlý Devleti teknoloji ve bilime uzak kalmamýþ, geliþen teknolojiyi ve bilimi yakýndan takip etmiþlerdir.
Her ne kadar teknoloji ve bilimi yakýndan takip etmiþlerse de deðiþim için gerekli olan eðitici uzmanlarýn yetiþmesi gerekiyordu. Bu sebepledir ki Osmanlý Devleti’nde eðitim alanýndaki yenilikler ilk olarak askeri okullarla baþlamýþtýr. Daha sonra da bu yenilikler tüm eðitim kademelerine yayýlmaya baþlamýþtýr. Askeri okullarda baþlamasýnýn en büyük sebebi ise; tüm bu eðitim süreçlerinin sonuçlarýndan faydalanmak ve istenilen düzeyde eðitime sahip bir nesil yetiþtirebilmekti. Batýlý anlamda eðitim verecek okullarda görev alacak öðretmenlerin mezuniyetinin beklenmesi, öðretmen kadrosunun oluþmasý zaman alacak süreçlerdi. Bu süreçte Osmanlý farklý adýmlar atmýþtýr. Bunlardan en önemlisi Osmanlý ordusunu yeniden þekillendirmek için Avrupa’dan uzmanlar davet edilerek Batýnýn sistemini Batýlý eðitmenlerden aktarmak önemli bir adým olmuþtur. Diðer önemli bir adým ise devlet desteði ile Avrupa’ya öðrenci göndermektir. Gönderilen öðrenciler geri döndüklerinde yönetimde ve orduda görev almalarý amaçlanmaktaydý. Bknz. “Asker Ressamlar” olarak tabir edilen askeri okullarda yetiþip Avrupa’ya gönderilen ressamlar grubu.
Anahtar Kelimeler: 19. Yüzyýl, Osmanlý, Eðitim
|
