Başkaları ile kurulan yakın ilişkiler birey için hoşnut yaşantı ve duygular içermesine rağmen kimi zamanda çatışmalara neden olmaktadır. Yakın ilişkilerde yaşanan bu çatışmaları ve problemleri çözebilmek için birey ilişkilerinde yıkıcı, hatta istismara varabilecek sonuçlar içeren yöntemler kullanmaktadır. John Bowlby (1969) tarafından geliştirilen Bağlanma Kuramı, bebeklikte başlayan anne ya da bebeğe bakan ile kurulan güçlü duygusal bağlarla birlikte, yetişkinlik yıllarındaki ilişkilerin temelini oluşturduğunu bildirmiştir. Benzer olarak Hazan ve Shaver de (1987) yetişkinlikte görülen bağlanma stilinin bebeklikte görülen bağlanmaya benzediğini belirterek ve güvenli, kaygılı-kararsız ve kaçıngan olmak üzere üçe ayrıldığını raporlamışlardır. Yetişkinliğinde yakın ilişkilerinde güvenli bağlananların kişiler arası ilişkilerinde iletişim kurmaktan kaygı duymamaktadır. Aynı zamanda hem kendilerine hem de başkaları hakkında olumlu bir bakış açısına sahip olmaktadırlar. Bu yetişkin bireylerin terk edilmekten korkmadığı ve romantik ilişkilerde rahat oldukları bildirilmiştir. Öte yandan kaçıngan bağlanan bireylerin, yakın ilişkilerinde yakınlaşmaktan rahatsız olduğu vurgulanmıştır. Bir diğer bağlanma türü olan kaygılı bağlananlar ise, yakın ilişkilerinde yeteri kadar sevilmediğini, değer verilmediğini düşünmekte ve devamlı partner ya da eşlerini kaybetme korkusu yaşadıkları ortaya çıkmıştır (Ainsworth ve ark., 1978). Yakın ilişkilerde görülen istismar fiziksel, duygusal, cinsel ve ekonomik olmak üzere dört farklı türde olduğu rapor edilmiştir (Jansen ve ark.,2009). Yakın ilişkilerde ve ailede yaşanan istismarın giderek arttığı, yakın ilişkilerde görülen her türlü istismarın insan haklarına ilişkin ihlal olarak kabul edilmesinin gerekliliği rapor edilmiştir (Tjaden, 2000). Dolayısıyla yapılan çalışmalar incelendiğinde, bağlanma ile istismar arasında yakın bir ilişkinin olduğu söylenebilir. Bu çalışmada bağlanma ile istismar arasındaki ilişkiyi inceleyen çalışmalar derlenerek önerilerde bulunulacaktır. ORCID NO: 0000-0003-2172-3737
Anahtar Kelimeler: Bağlanma stilleri, istismar, yakın ilişkiler
|
