Sivil toplum kuruluşları, demokratik bir toplumun kurulması ve sürdürülmesi için önemlidir. Bu kuruluşların medyadaki görünürlükleri, kendilerine kaynak yaratmak, kamuoyu oluşturmak, devlet politikalarını biçimlendirmek gibi demokratik işlevlerini gerçekleştirirken katkı sağlamaktadır. Ancak yapılan araştırmalar Türkiye’deki bazı medya kuruluşlarının ve kimi sivil toplum kuruluşlarının çeşitli siyasi partiler ve ideolojilerle sıkı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Bunlara dayanarak bu araştırma Türkiye’deki 17 gazeteyi 2017 yılı boyunca inceleyerek farklı türdeki dernek ve vakıfların (İslami/muhafazakar ve seküler) farklı siyasi duruşa sahip gazetelerde (hükümeti destekleyen ve hükümet karşıtı) nasıl ve ne kadar yer aldığını incelemiştir. Yapılan analizler Türkiye’deki dernek ve vakıfların sadece %1,31’inin haber yapıldığını ortaya çıkarmıştır. Bu haberlerin içerik analizleri dernek ve vakıf haberlerinin temel olarak üç konuya odaklandığına işaret etmiştir. Bu konular arasında yasal meseleler (örn. dernek/vakıf kapatılması, dernekte/vakıfta adli suçların işlenmesi), faaliyetler (örn. derneğin/vakfın … yapması) ve önemli kişilerin dernek/vakıf faaliyetine katılımı ve/ya dernek/vakıfta basına açıklama yapması yer almaktadır. Ayrıca İslami/muhafazakar dernek ve vakıflar hem hükümet karşıtı hem hükümeti destekleyen gazetelerde haber yapılırken, seküler dernek ve vakıflar hükümet karşıtı gazetelerde daha çok haber yapılmıştır. Tüm bu bulgulara dayanarak Türkiye gibi sivil toplum kuruluşlarının devlet ya da çeşitli siyasi ideolojilerle işbirliğine yatkın olduğu ülkelerde gazetelerin siyasi duruşlarının sivil toplum kuruluşlarının gazetelerdeki görünürlükleri üstünde önemli bir etkisi olduğu ve bu kuruluşlar hakkındaki haberlerin sadece kurum faaliyetlerini değil, adli vakaları ve siyasi ilişkileri de içerdiği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sivil toplum kuruluşları, Gazeteler, Görünürlük, Türkiye
|
