Masalların erken çocukluk döneminde önemli bir yeri vardır. Masallar çocuğa ana dilinin kullanım biçimlerini öğreten, dilinin kullanım çeşitliliğini gösteren ve dilini sevdiren edebi türlerden biridir. Ayrıca çocuklar masallar sayesinde içinde bulunduğu toplumun yaşamsal gerçeğine ulaşabilmektedir. Kısacası masallar, çocukların dil becerilerini ve hayal güçlerini geliştirirken, kültürel değerleri öğrenmelerini de sağlar. Bu bağlamda masallar toplumu eğiten ve şekillendiren bir unsur olarak değerlendirilebilir. Çocuklar küçük yaşlarda yaşadıkları problem durumlarıyla başa çıkabilmek için örneklere, deneyimlere ihtiyaç duymaktadır. Masallar sayesinde çocuklar kendini geleceğe hazırlayan deneyimler kazanabilmektedir. Çünkü çocuklar okudukları veya dinledikleri masallardaki kahramanlarla özdeşim kurarak gerçek yaşam deneyimlerini düşünsel olarak uygulayabilirler. Dolayısıyla sosyal problem çözme becerilerinde masallar işlevsel olarak kullanılabilir. Bu araştırmada Naki Tezel’in “Türk Masalları” adlı kitabında olumlu ve olumsuz sosyal problem çözme becerilerine yer verme durumu incelenmiştir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizi yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bu yöntemle Naki Tezel’in “Türk Masalları” kitabında yer alan 54 masal incelenmiştir. Masallarda sosyal problem çözme becerilerinin değerlendirilmesi amacıyla kod listesi kullanılmıştır. Kod listesinde 16 tane olumlu sosyal problem çözme becerisi ve 14 tane olumsuz sosyal problem çözme becerisi yer almaktadır. Araştırma sonucunda ulaşılan bulgulara göre Naki Tezel’in “Türk Masalları” kitabında olumlu sosyal problem çözme becerilerinin daha sık kullanıldığı görülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre masallarda en fazla kullanılan olumlu sosyal problem çözme becerileri “kabul etmek”, “farklı bir çözüm önerisi üretmek”, “nedenini açıklamak” davranışlarıdır. Yine araştırma sonuçlarına göre en çok kullanılan olumsuz sosyal problem çözme becerileri “sözel olumsuz tepkiler vermek”, “bağırmak”, “ağlamak” davranışlarıdır.
Anahtar Kelimeler: Türk Masalları, Sosyal Problem Çözme, Okul Öncesi
|
