Ekonominin temel taşını oluşturan tüketicilerin eğilimleri ve beklentileri ekonomik aktivite için önemli bir yol haritası oluşturmaktadır. İleriye dönük beklentiler, harcama ve talep dinamiklerine etki ederek tüketicilerin davranışlarını şekillendirmektedir. Bu davranışı ölçmek adına çeşitli kurumlar (TCMB – TÜİK – BloombergHT) tarafından tüketici güvenini ölçen endeksler açıklanmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2004 yılından itibaren aylık bazda açıkladığı Tüketici Güven Endeksi referans alınacaktır. Genel eğilim, tüketici güven endeksinin artması pozitif, azalması negatif olarak yorumlanabilir. Borsa İstanbul 100 endeksinde (BIST) tüketici güveninin artması ileriye dönük beklentilerde iyileşme algısı ile endekse pozitif katkı sağlaması beklenebilir. Tam tersi durumda ise negatif katkı sağlaması beklenebilir. Bu bağlamda tüketici güven endeksi ile Borsa İstanbul 100 endeksinde işlem gören otomotiv sektörü hisse senetleri (FROTO ve TOASO) arasındaki ilişki incelenecektir. Genel varsayım altında tüketici güven endeksinin yükseldiği durumda otomotiv satışlarına ve ilgili hisse senetleri fiyatlarına pozitif veya tersi durumda negatif yansıması beklenebilir. Bu çalışmada TÜİK tarafından açıklanan mevsimsellikten arındırılmış tüketici güven endeksi ile FROTO – TOASO hisse senetleri 2014 – 2019 dönemi için aylık bazda incelenecektir. İlişkinin kısa dönemli analizinde Granger Nedensellik analizi uygulanacaktır. Uzun dönemli ilişkinin tespitinde gerekmesi durumunda Johansen Eşbütünleşme testi sınaması uygulanabilir. Nedensellik analizi öncesinde zaman serilerinin normal dağılım testi ve birim kök sınaması gerçekleştirilecektir. Analizlerin sonunda Tüketici Güven Endeksi’nin ilgili hisse senetlerinin fiyatlarının nedeni olup olmadığı tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Tüketici Güven Endeksi, Nedensellik, Eşbütünleşme, Borsa İstanbul, Hisse Senedi Fiyatları
|
