Sinema dijitalleşmenin hızlanan ivmesiyle arkasına bir rüzgâr almış, teknik ve ekonomik imkan-ların gelişmesiyle oldukça popüler olmuştur. Bu popülerlik onun insanlar üzerindeki etkilerini arttırmış olup bu sayede düşünce dünyası da bu fenomene uzak duramamıştır. Felsefe Berg-son’la beraber kapılarını sinemaya açmış, ilkin eleştirilse de Deleuze ve Frampton gibi düşünür-lerce de düşünce alanında üretim için bir araç olarak görülmüştür. İnsan hayatının oldukça merkezinde kendine yer edinen bu fenomen, insanın diğer fenomenleriyle de bir ilişki ağıyla çevrelenmiştir. Bu fenomenlerden biri olan oyun, Herakleitos felsefesinde kozmolojik bir anla-yışla ele alınırken, Nietzsche’de istencin döngüsel oyunu olarak görülmüştür. Heidegger’de oyunu Dasein’ın varoluş olanağı olarak görmüş, Gadamer ise hem hermeneutik hem de estetik bir deneyim olarak felsefesinde oyuna önemli bir yer vermiştir. Kültür araştırmacısı olan Huizinga tarafından oyunun kültürdeki yeri sorgulanarak, insanın temel yapıp etmelerinden biri olarak değerlendirilmiştir. Oyun, insan hayatının her alanına nüfuz ederek, onun kültürü-nün ürünü olan sinemayı da etkilemiştir. Dolayısıyla oyun, film-dünya yaratımında ve sinema seyrinin doğasında başat rol oynamaktadır. Bu çerçevede ilerleyen Daniel Frampton’a ait fil-mozofik yaklaşıma göre, film-zihin sinemanın temel ögelerini kullanarak, film-dünyanın oyun alanını kurmaktadır. Her film kendine has film-dünyasında kurduğu oyunla var olur ve oyunun neticesinde, film-düşünme kavramı ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada da gitgide popülerleşen ve düşünce dünyasında da kendine yer bulan bu iki fenomenin ilişkisi irdelenmiştir. (Bu çalışma birinci sırada yer alan yazarın yükseklisans tezinden üretilmiştir. ORCID NO: 0000-0003-1439-973X)
Anahtar Kelimeler: Sinema Felsefesi, Oyun, Daniel Frampton, Filmozofi, Film-dünya
|
