Öz:Giriş: İnsanlar arası etkileşimin temelini oluşturan iletişimin, insanın yaşamında önemli bir yeri vardır. Çünkü insanlar duygu ve düşüncelerini iletişim yoluyla paylaşarak mutlu olur ve çevrelerindeki bireylerin mutluluklarına katkıda bulunurlar. ). Etkili iletişim bireyin benlik değerini, sorun çözme yeteneğini arttıran, otonomi kazandıran, kendisi ile olduğu kadar çevresiyle de sağlıklı bir etkileşime girmesine yardım eden iletişim biçimidir. İletilen düşünce ve duyguların diğer kişi tarafından olduğu gibi anlaşıldığı iletişimdir. Burada anlamların yaratılması, ortaklaştırılması ve paylaşılması süreci önemlidir. Etkili iletişim iyi bir dinleyici olmak, empati, yan tutmamak, saygıyla ve içtenlikle tepki vermek, kendiliğinden yakın davranmak gibi öğelerden oluşmaktadır (Perrona ve ark. 2015). Sağlıkta iletişim; hasta, hasta yakını ve sağlık personeli ile oluşan iletişimdir. Bu nedenle sağlık alanında ekip üyelerinin başarıları da onların iletişim becerilerine bağlıdır. Hasta bakımının kalitesini artırmak ve hasta memnuniyetini geliştirmek için öncelikle ekip üyeleri arasındaki iletişim becerilerinin geliştirilmesi çok önemlidir. Sağlık personelinin hasta ile olan anlaşmazlıklarını aşmasında iletişimin rolü çok büyüktür (Parlayan ve ark. 2016). Amaç: Bu bildiride, sağlık ekibi üyelerinin, hasta ile kurulan etkileşimlerinde etkili iletişim öğelerini kullanmalarının önemini içeren çalışmaların incelenerek bir bütün halinde ortaya konmasıdır. Kapsam: Etkili iletişimin önemi gibi konulara odaklanılmıştır. Sınırlıklar: Konu ile ilgili yapılmış çalışmalar ve literatür ile sınırlıdır. Yöntem: Bu çalışma literatür inceleme yöntemi kullanılarak derleme şeklinde hazırlanmıştır. Etik kurul ve kurum izni gerektirmemektedir. Bulgular: Literatüre bakıldığında üzerinde en çok durulan konuların başında hasta bakımında iletişimin önemini vurgulayan çalışmalar vardır. Hasta ile işbirliği yaparak tedavisine katılımını sağlamak için iletişim gereklidir. Sağlık personelinin kullanabileceği teknolojik ve bilimsel ilerlemelere karşın “iletişim” hala hastalıkların teşhis ve tedavisinde klinik işlemlerin özüdür. Sağlık çalışanlarının ellerindeki en önemli araç “İletişim bilgi ve becerileridir”. Hastaların sağlık personeli ile ilişkilerinin niteliği, kendilerine yapılan yaklaşımdan duydukları memnuniyeti güçlü bir biçimde etkiler. Hastalar ile iletişimde dinamik, akıcı, devamlı ve değişken bir süreç olan etkili bir iletişim gereklidir (Uyer, 2000). Hasta merkezli etkili iletişimde hastanın bakıma ve verilecek olan kararlara katılımının sağlanması ile etiğe uygun bakım sağlanırken, hastanın memnuniyeti, hastalık ve tedaviye uyumunu da arttırmaktadır. İnsanın içinde bulunduğu koşullara ya da duruma göre önemi daha da artan iletişim, özellikle insanın her açıdan başkalarına bağımlı olduğu hastalık dönemlerinde çok daha önemli boyutlar kazanır. Hasta; hastalığı nedeniyle kendini tehdit altında hissedebilir, hastalığı ve geleceği ile ilgili sayısız soruları olabilir; aile içindeki ve toplumdaki konumu ile bağıntılı olarak aile bireylerinin geleceği, işi ve işini kaybetme olasılığı ile ilgili çeşitli endişeler taşıyabilir. Sağlıklı/hasta bireyle kurulan kişilerarası ilişkilerin önemli bir tedavi aracı olduğunu ve hastalığın gidişini etkilediğini ve bu ilişkinin “ağrı tedavisinde morfin kullanılması kadar önemli ve yararlı olabileceğini veya tam aksine açık bir yaraya toz ve tuz serpmeye benzer biçimde kullanılabileceğini” belirtmektedir (Aşçı ve ark. 2015; Uyer, 2000). Yapılan çalışmalar, etkili kişilerarası ilişkiler ve iletişim becerisi geliştirilmesinin hastalar üzerinde olumlu etkiler (hizmetten memnuniyetin artması, hastalık ve tedaviye uyum, iyileşme motivasyonunun artması) yarattığını göstermektedir. Hastalık ve hastaneye yatma hasta birey ve yakınları için önemli yaşam deneyimlerindendir. Bu süreçte hastaya etkin bakım verebilmek, yakınlarına gerekli desteği sağlayabilmek etkin iletişim ve empati becerisi ile olacaktır. Sonuç: Hasta ile ilişkide istenilen sonuçlara ulaşmak için; sağlık çalışanları etkili iletişim yöntemleri kullanılarak hastaların davranış, duygu ve tutumlarına yönelik yaklaşımda bulunmalı, hasta davranışlarını gözlemeli ve değerlendirmeli, ekibin diğer üyeleri ile iletişim kurmalı ve işbirliği yapmalı, kendinin ve davranışlarının farkında olmalıdır. Bu hastanın sağlık çalışanına güvenini ve memnuniyetini arttırarak tedaviye direncini azaltmaya ve daha erken taburculuklarını sağlamaya yardımcı olur.
Anahtar Kelimeler: İletişim, Etkili İletişim, Hasta, Sağlık ekibi üyeleri
|
