Özel yetenekli çocuklar karakteristik olarak akranlarından farklı oldukları için özel yetenekli öğrencilerin eğitimi özel eğitimin bir parçası olarak düşünülür. Türkiye, diğer ülkelerle karşılaştırıldığında özel yetenekli eğitim çalışmalarına nispeten daha yakın zamanda başlamıştır. Ancak bu çalışmaların önemli bir kısmı ebeveynlerden ziyade özel yetenekli çocukların kendilerinin ve öğretmenlerinin eğitimine odaklanmıştır. Bu çalışmada doktora tezi kapsamında özel yetenekli çocuğa sahip ebeveynlerin yaşam tecrübelerini kültüre özgü kavram, yapı ve süreçler çerçevesinde derinlemesine bir şekilde betimlemek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda İstanbul ilinde çocukları Bilim ve Sanat Merkezlerine devam eden 12 anne-baba ile nitel görüşmeler yapılmıştır. Görüşmelerde yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Elde edilen veriler klasik betimleyici yöntem doğrultusunda Giorgi’nin (2008) kullandığı “betimleyici fenomenolojik analiz” metoduyla analiz edilmiştir. Araştırma bulguları özel yetenekli çocuğa sahip ebeveynlerin yaşam tecrübelerinin “Bilgi İhtiyacı, Bilişsel Güçler-Zayıflıklar, Sistem Olarak Aile, Kültüre Özgü Konular” olmak üzere dörtlü genel bir yapı üzerinde şekillendiğini göstermiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur. Özel yetenekli çocukların ebeveynleri ile etkili bir şekilde çalışabilmek için psikolojik danışmanların ve terapistlerin, bu çocukların ve ailelerinin kendilerine özgü ihtiyaçlarını, kaynaklarını ve streslerini anlamaları gerekmektedir. Bu çalışmanın özel yetenekli çocukların aileleri üzerinde yapılan aile danışmanlığı literatüründeki boşluğu giderme konusunda katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışmanın çıktılarının, özel eğitim, eğitim psikolojisi, okul psikolojisi, danışmanlık psikolojisi ve aile danışmanlığı alanlarına iş birliğine dayalı uygulamalar adına önemli ölçüde fayda sağlayacağı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Özel Yeteneklilik, Özel Yetenekli Çocuk, Ebeveynlik
|
