Bu araştırmada, ¨Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB)¨ olan öğrencilere duygusal yüz ifadelerini ayırt etme becerisinin öğretiminde sosyal yardımcı robot aracılığıyla gerçekleştirilen aşamalı yardımla öğretim yönteminin etkililiği belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın katılımcıları, Van İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı bir özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinden destek özel eğitim hizmeti almakta olan 6-12 yaş arasında olup OSB tanısı almış çocuklardan oluşmaktadır. Sözü edilen üç katılımcının seçiminde bazı önkoşul özellikler göz önünde bulundurulmuştur. Bunlar; (1) katılımcıların OSB tanısı almış olmaları, (2) kendisine yöneltilen en az iki sözcükten oluşan sözel yönergeleri anlayıp yerine getirebilme, (3) 10 dakika süreyle görsel, işitsel veya dokunsal uyaranlara dikkatini yöneltebilme, (4) öğretimi engelleyecek düzeyde davranış problemi sergilememe ve (5) fiziksel yardımı (kendisine dokunulduğunda problem davranış sergilememe) kabul etme. Bu araştırmada OSB’li öğrencilere, robot aracılığı ile sunulan yüz ifadeleri öğretiminin ekliliğini belirlemek için tek denekli araştırma yöntemlerinden denekler arası yoklama evreli çoklu yoklama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın bağımsız değişkeni robot aracılığıyla gerçekleştirilen aşamalı yardımla öğretimdir. Araştırmanın bağımlı değişkeni ise, OSB’li çocukların duygusal yüz ifadelerini ayırt etme becerisidir. Ayrıca, tablet uygulamasında kullanılması için 12 farklı kişinin yüz ifadesi ve her duyguyu da temsil edecek iki farklı kişinin yüz ifadesi kullanılacaktır. Öğretim, yoklama ve genelleme oturumlarına ilişkin verilere bakıldığında, sosyal yardımcı robot aracılığıyla gerçekleştirilen öğretimin OSB’li çocukların duygusal yüz ifadelerini öğretmede etkili olduğu görülmüştür. ORCID NO: 0000-0002-4672-5678
Anahtar Kelimeler: Otizm Spektrum Bozukluğu, Aşamalı Yardımla Öğretim, Robot, Duygusal Yüz İfadeleri
|
