Tüm dünyada hızla gelişen bilim ve teknoloji bir eğitim örgütü olarak okulları da kapsamakta ve okullar da bu değişimden hızla etkilenmektedir. Artık günlük hayatımızın her anında internet aracılığıyla birçok bilgiye hızla ulaşmaktayız. Bu durum eğitim açısından birçok fayda sağlamakla birlikte beklenmedik anlarda ortaya çıkan olumsuz durumlarla eğitim hayatını da istenmeyen yönde etkileyebilmektedir. Bir eğitim örgütü olarak okulların bu beklenmedik durumlar karşısında okul yöneticileri önderliğinde verdikleri tepkiler, sürecin yönetilmesi ve süreç sonrası yaşanan durumlar açısından okulun hazırlıkları sunulan eğitimin niteliğini de etkileyecektir. Nitekim hayatımıza beklenmedik bir anda girerek eğitim örgütlerinde kriz ortamı yaratan Covıd-19 salgını oldukça güncel bir örnektir. Bu düşünceden hareketle okul yöneticilerinin bu gibi beklenmedik anlarda ortaya çıkan kriz durumlarına karşı daha önceden ve her açıdan bir hazırlık içerisinde olmaları okullar açısından oldukça önemlidir. Okul yöneticilerinin bu hazırlıkları yanında okulda eğitimin niteliğini belirleyen en temel faktörlerden biri hiç kuşkusuz eğitimin uygulayıcısı olan öğretmenlerdir. Öğretmenlerin görev yaptıkları okullarda olası kriz durumlarına karşı algıları ve bu algılarını etkileyen okul yöneticilerine karşı görüşleri nitelikli bir eğitim-öğretim faaliyeti için belirleyicidir. Bu düşünceden hareketle bu araştırmada okul yöneticilerinin kriz yönetimi becerilerine ilişkin öğretmenlerin algılarını inceleyen çalışmalar bir araya getirilmiştir. Bu araştırmada konuyla ilgili literatür taramasından sonra nicel çalışmalar üzerinden belirlenen ölçütlere göre bir değerlendirme yapılmış ve uygun çalışmalar bir araya getirilerek meta-analiz yöntemi izlenmiştir. Verilerin bir araya getirilmesi ve etki büyüklüklerinin hesaplanmasında CMA ve Microsoft EXCEL programlarından yararlanılmıştır. Veriler EXCEL programına kodlanırken “Yazar Adı, Yayın Yılı, Çalışma Adı, Araştırma Türü, Araştırma İli, Örneklem Sayısı, Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma” başlıklarından yararlanılmıştır. Değerlendirme sonucunda araştırmaya Türkiye’deki farklı farklı illerde 2006-2023 yılları arasında yapılmış “Okul Yöneticilerinin Kriz Yönetimi Becerilerine İlişkin Öğretmen Algılarını İçeren” 18 çalışma dahil edilmiştir. Dahil edilen çalışmalarda “ Örneklem Sayısı, Ortalama ve Standart Sapma” değerlerinin kriz dönemlerine (kriz öncesi, kriz dönemi ve kriz sonrası) göre ayrı ayrı bulunmasına dikkat edilmiştir. Daha sonra araştırmalar “Cinsiyet, Mesleki Kıdem, Okul Türü” değişkenlerine göre sınıflandırılmıştır. Bu çalışmada araştırma örneklemini 9533 öğretmen oluşturmaktadır. Bu çalışmalarda her kriz dönemi için ayrı ayrı hesaplanan etki büyüklüklerinin Cohen-d etki büyüklüğüne göre, mükemmel etki düzeyinde çıktığı görülmüştür. Bunun yanında her kriz dönemi için ayrı ayrı yapılan analizlerde grupların heterojen bir dağılım gösterdiği görülmüştür. Bu anlamda eğitim-öğretim faaliyetlerinin yürütüldüğü okullarda bir eğitim yöneticisi olarak okul yöneticilerinin bu faaliyetlerdeki payı oldukça büyüktür. Bu etkinliklerin uygulayıcısı konumundaki öğretmenlerin ise görev yaptıkları kurumların olası kriz durumlarına karşı verdiği tepkiler, okula ve eğitim-öğretim etkinliklerine karşı algılarını etkilemektedir. Bu açıdan bakıldığında eğitim-öğretim faaliyetleri yoluyla her ulusun hedeflenen insan profiline ulaşması kriz yönetim becerilerine sahip bir okuldaki öğretmen algılarından etkilenecektir. ORCID NO: 0000-0003-1443-8743
Anahtar Kelimeler: Okul Yöneticisi, Kriz Yönetimi, Okul, Öğretmen Algıları
|
