Bu araştırmanın temel amacı, okul öncesi eğitime devam eden 60-72 aylık çocukların yalnızlık ve sosyal memnuniyetsizlik düzeyleri ile saldırganlık yönelimlerini incelemektir. Bu temel amaç çerçevesinde “Okul öncesi eğitime devam eden 60-72 aylık çocukların saldırganlık yönelimleri ile yalnızlık ve sosyal memnuniyetsizlik düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığı, çocukların yalnızlık ve sosyal memnuniyetsizlik düzeyleri ile saldırganlık yönelimlerinin ‘okul öncesi öğretmeninin mesleki kıdemine ve eğitim durumuna, eğitim görülen kurum türüne, cinsiyete, kardeş sayısına, okul öncesi eğitim alma süresine, anne ve babanın eğitim durumuna ve annenin çalışma durumuna’ göre anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmıştır. İlişkisel tarama modeline uygun olarak düzenlenen araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim-öğretim yılında İstanbul (Ümraniye, Üsküdar, Küçükçekmece, Beylikdüzü, Başakşehir, Esenler), Uşak, Manisa ve İzmir illerinde yer alan basit seçkisiz örnekleme modeliyle seçilmiş 14 okul öncesi eğitim kurumunda (6 devlet, 8 özel okul öncesi eğitim kurumu) eğitim görmekte olan 60-72 aylık 273 çocuk oluşmaktadır. Araştırmada 3 farklı veri toplama aracı kullanılmıştır. İlki, araştırmacılar tarafından geliştirilen ve kapalı uçlu sorulardan oluşturulan “Bilgi Formu”dur. İkincisi, Cassidy ve Asher (1992) tarafından geliştirilip Yazıcı, Duyan, Gelbal (2013) tarafından Türkçeye uyarlanan “Yalnızlık ve Sosyal Memnuniyetsizlik Ölçeği”dir. Ölçek tek boyutludur. Ölçek, her bir çocuk ile bire bir uygulanmaktadır. Üçüncüsü ise Kaynak, Kan ve Kurtulmuş (2016) tarafından geliştirilmiş olan “Saldırganlık Yönelim Ölçeği”dir. Ölçek, “başkalarına yönelik fiziksel saldırganlık”, “başkalarına yönelik ilişkisel saldırganlık”, “kendine yönelik saldırganlık” ve “nesnelere yönelik saldırganlık” olmak üzere 4 alt boyuttan oluşmaktadır. Ölçekten genel saldırganlık yönelimi puanı elde edilebilmektedir. Araştırmadan elde edilen veriler, SPSS Programı’nda “Spearman Korelasyon Analizi, Kruskal Wallis H Testi ve Mann Whitney U Testi” kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar şöyledir: • Okul öncesi eğitime devam eden 60-72 aylık çocukların saldırganlık yönelimleri ile yalnızlık ve sosyal memnuniyetsizlik düzeyleri arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki saptanmıştır. Buna göre; çocukların saldırganlık yönelimleri arttıkça yalnızlık ve sosyal memnuniyetsizlik düzeyleri artmaktadır. • Okul öncesi eğitime devam eden 60-72 aylık çocukların yalnızlık ve sosyal memnuniyetsizlik düzeyleri “eğitim görülen kurum türüne, cinsiyete, kardeş sayısına, okul öncesi eğitim alma süresine, anne ve babanın eğitim durumuna ve annenin çalışma durumuna” göre anlamlı düzeyde farklılaşmazken; “okul öncesi öğretmeninin mesleki kıdemine ve eğitim durumuna” göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Buna göre; Okul öncesi öğretmeninin mesleki kıdemi 2-5 yıl arasında olan çocukların yalnızlık ve sosyal memnuniyetsizlik düzeyleri, öğretmeninin mesleki kıdemi 0-1 yıl arasında ve 11 yıl ve üstü olanlara göre daha yüksektir. Okul öncesi öğretmeninin eğitim durumu ön lisans çocuk gelişimi olan çocukların yalnızlık ve sosyal memnuniyetsizlik düzeyleri, öğretmeninin eğitim durumu lisans okul öncesi öğretmenliği olan çocuklara göre daha yüksektir. • Okul öncesi eğitime devam eden 60-72 aylık çocukların saldırganlık yönelimleri “eğitim görülen kurum türüne, okul öncesi eğitim alma süresine ve annenin çalışma durumuna” göre anlamlı düzeyde farklılaşmazken “okul öncesi öğretmeninin mesleki kıdemine ve eğitim durumuna, çocuğun cinsiyetine, kardeş sayısına, anne ve babanın eğitim durumuna” göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Buna göre; Okul öncesi öğretmeninin mesleki kıdemi 2-5 yıl arasında olan çocukların genel saldırganlık yönelimleri ve başkalarına yönelik ilişkisel saldırganlık yönelimleri, öğretmeninin mesleki kıdemi 0-1 yıl arasında, 6-10 yıl arasında ve 11 yıl ve üstü olan çocuklara göre daha yüksektir. Okul öncesi öğretmeninin eğitim durumu ön lisans çocuk gelişimi olan çocukların kendine yönelik saldırganlık yönelimleri, öğretmeninin eğitim durumu lisans okul öncesi öğretmenliği olan çocuklara göre daha yüksektir. Erkek çocukların genel saldırganlık yönelimleri, başkalarına yönelik fiziksel ve ilişkisel saldırganlık yönelimleri ve nesenelere/eşyalara yönelik saldırganlık yönelimleri, kız çocuklarına göre daha yüksektir. Kardeş sayısı iki olan çocukların genel saldırganlık yönelimleri, kardeş sayısı bir olan ve tek çocuk olanlara göre daha yüksektir. Anne eğitim durumu ilkokul olan çocukların genel saldırganlık yönelimleri ve başkalarına yönelik ilişkisel saldırganlık yönelimleri, anne eğitim durumu ortaokul, lise ve lisans olanlara göre daha yüksektir. Baba eğitim durumu ilkokul olan çocukların genel saldırganlık yönelimleri ve başkalarına yönelik ilişkisel saldırganlık yönelimleri baba eğitim durumu lise ve lisans olanlara göre daha yüksektir. Baba eğitim durumu ilkokul ve ortaokul olan çocukların başkalarına yönelik fiziksel saldırganlık yönelimleri, baba eğitim durumu lise olan çocuklara göre daha yüksektir. Baba eğitim durumu ilkokul ve ortaokul olan çocukların nesnelere-eşyalara yönelik saldırganlık yönelimleri, baba eğitim durumu lisans olan çocuklara göre daha yüksektir.

Anahtar Kelimeler: Okul Öncesi Eğitim, Yalnızlık, Sosyal Memnuniyetsizlik, Saldırganlık Yönelimi

Keywords: