Okul öncesi eğitimde en önemli basamaklardan biri çocuğun okula başlaması ve okula uyum sağlamasıdır. Çocuğun okulla ilk tanıştığı yer olan okul öncesi eğitimde okula uyum çocuğun gelecek okul hayatı için önem arz etmekte ve temel bir yapı taşı oluşturmaktadır. Bu sebeplerle, Türkiye’de okul öncesi dönemde okula uyum konusunda yapılmış olan makalelerin incelenmesi önemli ve gerekli bulunmuştur. Bu çalışmanın amacı ‘Türkiye’de okul öncesi dönemde okula uyumla ilgili yapılmış çalışmaların incelenmesi’ olarak belirlenmiştir. Alanyazındaki 2010-2021 yılları arasında yapılmış olan ‘Okul Öncesinde Okula Uyum’ konusundaki ulusal araştırmalar sistematik derleme yöntemi ile incelenmiştir. Araştırma verileri için Google Akademik, Dergipark, EBSCO, Ulakbim, ERIC veri tabanları üzerinden tarama yapılmıştır. Tarama “okul öncesi ve okula uyum”, “erken çocukluk ve okula uyum” anahtar kelimeleri ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen çalışmalar araştırmacılar tarafından özet ve yöntem kısımları okunarak, dahil etme- dışlama ölçütlerine göre detaylı bir şekilde incelenmiştir. Son aşamada 33 adet makale kalmıştır. Araştırma sonucuna göre çalışmaların yayınlandıkları yıllara göre en çok 2018 yılında, araştırma desenlerine göre en çok nicel araştırma deseninde, katılımcılarına göre en fazla çocuklarla çalışıldığı görülmüştür. Araştırma kapsamında analiz edilen çalışmalarda kullanılan analiz yöntemlerinin dağılımına bakıldığında en fazla kullanılan analiz yönteminin t testi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmaların bulgularına göre okula uyum kavramı ile ilişkili çok sayıda değişken olduğu belirlenmiştir. Bunlardan bazıları anne baba tutumları, ebeveynlerin eğitim düzeyleri, çocuğun sosyal becerileri, akran ilişkileri, öğretmenin sınıf içindeki davranışları şeklinde belirtilebilir. Çalışmalarda önerilerin ise öğretmene, ebeveynlere, sürece, programa ve araştırmacıya yönelik olarak kategorileştirildiği görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Okul Öncesi, Erken Çocukluk, Okula Uyum
|