Öğretmenlerin okullarındaki mutluluğu, okul içindeki tutum ve davranışlarını etkileyebilmektedir. Okul mutluluğu, okul amaçları ile öğrencilerin, öğretmenlerin, okul yöneticilerinin kişisel ihtiyaçlarının karşılanması ve diğer çevresel faktörlere bağlı olarak çalışanlar arasındaki uyum sonucunda ortaya çıkan duygusal iyilik halini ifade etmektedir. Okul içinde mutlu olan öğretmenler hem öğrencilere hem de öğretmenlere karşı olumlu tutum ve davranış sergilemektedirler. Bu davranışlar içinde örgütsel vatandaşlık davranışının olabileceği düşünülmektedir. Örgütsel vatandaşlık davranışı, bir kurumda resmi ödül sistemi tarafından açıkça tanımlanmayan, örgütsel etkililiğe katkı sağlayan, isteğe bağlı, gönüllü olarak yapılan ekstra rol davranışı olarak ifade edilmektedir. Bu bağlamda araştırmanın temel amacı, öğretmenlerin okul mutluluğu ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkileri incelemektir.
Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Giresun ili merkez ilçesinde liselerde (Meslek, İmam Hatip ve Anadolu-Fen) görev yapan 122 öğretmen oluşturmaktadır. Veriler, 2019-2020 eğitim ve öğretin yılında toplanmıştır. Öğretmenlerin okul mutluluğu belirmek için Sezer ve Can (2018) tarafından geliştirilen “Okul Mutluluğu Ölçeği” (α= .95) kullanılmıştır. Öğretmelerin örgütsel vatandaşlık davranışı düzeylerini belirlemek için Taşdan ve Yılmaz (2008) tarafından geliştirilen “Örgütsel Vatandaşlık Ölçeği” (α= .94) kullanılmıştır.
Araştırma sonuçları şu şekilde sıralanabilir: Öğretmenlerin okul mutluluğu (x̄= 3.77) ve örgütsel vatandaşlık davranışları (x̄= 3.84) “yüksek” düzeydedir. Öğretmenlerin okul mutluluğu cinsiyet ve okul türü değişkenine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmamakta, mesleki kıdemlerine göre farklılaşmaktadır. Öğretmenlerin okul mutluluğu ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmaktadır (r= .78, p<.01). Öğretmenlerin okul mutluluğu örgütsel vatandaşlık davranışlarını pozitif yönde anlamlı olarak yordamaktadır. Öğretmenlerin okul mutluluğu, örgütsel vatandaşlık davranışına ilişkin toplam varyansın yaklaşık % 62’sini açıklamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Örgütsel, Vatandaşlık, Davranışları
|