Çok uluslu örgütlerin sayısındaki artış ve yapısındaki çok kültürlülük ile gelen göreli karmaşıklık, liderlik olgusunu son derece önemli hale getirmekte, liderlik ile kültür arasındaki ilişkiyi ön plana çıkarmaktadır. Kökleri Konfüçyus felsefesine dayandığı için çok eski olan ancak modern zamanlarda işlevselliği ile dikkat çeken liderlik yaklaşımlarından biri olan paternalist liderlik anlayışında, liderlik olgusunun, kültür tarafından biçimlendirildiği ve her durumda geçerli bir liderlik türünün bulunmadığı düşüncesi benimsenmektedir. Bu liderlik türü, babacanlık duygusu ile hayırseverlik ve otorite kavramlarını birleştirmektedir. Eğitim örgütlerinde, okul yöneticisinin şefkatli ve ilgili davranması, bunun yanı sıra işlem ve uygulamalarda belli bir disiplinle hareket etmesi önemlidir. Bu çalışmada; öğretmenlerin paternalist liderliğe ilişkin ideal algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın evreni; Siirt ilinde anaokul ve ilkokullarda görev yapmakta olan öğretmenlerden oluşmaktadır. Araştırmanın örnekleminin belirlenmesinde, basit seçkisiz örnekleme yönteminden yararlanılmıştır. 405 öğretmenden elde edilen veriler, araştırmanın örneklemini meydana getirmektedir. Bu çalışmanın verileri, Saylık ve Aydın (2020) tarafından geliştirilen “Paternalist Yönetici Davranışları Ölçeği” ile elde edilmiştir. Araştırma verilerinin normal dağılım varsayımını sağladığı görülmüştür. Güvenirlik analizi sonucunda, paternalist yönetici davranışları ölçeğinin güvenilir olduğu bulunmuştur (Cronbach alfa güvenirlik katsayısı : .786). Verilere; betimsel ve çıkarımsal istatistiki yöntemlerden (bağımsız örneklemler t testi ve tek yönlü varyans analizi) yararlanılmıştır. Öğretmenlerin paternalist liderliğe ilişkin ideal algısının orta düzeyde olduğu görülmüştür. Bağımsız örneklemler T testi analizleri sonucunda; öğretmenlerin paternalist liderliğe ilişkin ideal algısının cinsiyet, unvan ve yaşanılan yer değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği; medeni durum ve öğrenim durumu değişkenlerine yönelik ise anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Doğum yılı değişkenine göre, araştırmaya katılım gösteren öğretmenlerin paternalist liderliğe ilişkin ideal algısının istatistiki açıdan anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Paternalist Liderlik, Demografik Değişkenler, Okul Yöneticisi, Öğretmen.
|