İş yerinde başarısızlık, duyarsızlaşma ve ilgisizliğin birlikte yaşandığı zihinsel, duygusal ve fiziksel tükenme olgusu, mesleki tükenmişlik olarak ifade edilmektedir. Mesleki tükenmişlik üzerinde etkili olan öncüller göz önünde bulundurulduğunda eğitim örgütünde baş aktör rolündeki öğretmenlerin açık tehdit altında olduğu anlaşılmaktadır. Öğretmenlerin yıpratıcı nedenlerden kaynaklanan mesleki tükenmişlik yaşaması, onların duygusal dengesini önemli ölçüde etkileyebilmekte ve mesleki doyumu üzerinde etkili olabilmektedir. Mesleğinden doyum alan bir öğretmenin performansı, eğitim örgütünün bileşenleriyle kurduğu iletişim, sınıf yönetimi, güncel bilgi ve becerilere odaklanma yönü daha güçlüdür. Bu çalışma, öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile mesleki doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Betimsel bir nitelik taşıyan araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları, Ankara İli Etimesgut İlçesinde 2022 yılında görev yapan öğretmenler arasından maksimum çeşitlilik gözetilerek seçilen 198 öğretmenden oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, Maslach Tükenmişlik Envanteri ile Mesleki Doyum Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın verileri, t-testi, tek yönlü varyans analizi ve Pearson korelasyon teknikleri kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin mesleki doyum düzeyleri niteliğe uygunluk ve gelişme fırsatı alt boyutunda yüksek; mesleki tükenmişlik düzeyleri ise duygusal tükenme alt boyutunda orta, duyarsızlaşma alt boyutunda düşük ve kişisel başarı alt boyutunda yüksek tespit edilmiştir. Öğretmenlerin mesleki tükenmişlikleri ile mesleki doyumları arasında yüksek düzeyde negatif ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Buna göre mesleki tükenmişlik düzeyinin artması, mesleki doyumu negatif ve yüksek düzeyde etkilemektedir. (Bu çalışma birinci sırada yer alan yazarın yüksek lisans tezinden esinlenilerek hazırlanmıştır. ORCID ID: 0000-0002-7422-1071)
Anahtar Kelimeler: Mesleki Tükenmişlik, Mesleki Doyum, Öğretmen, Öğretmenlik Mesleği
|