Matematiksel görevler öğrencilerin öğreneceği matematiği belirleyen ve öğretmenlere rehberlik eden en önemli öğretim unsurudur. Yüksek düzey matematiksel etkinlik gerektiren görevler, öğrencileri zihinsel olarak zorlayacak ve onların öğrendiği birden fazla matematiksel bilgiyi kullanarak çözüm üretmelerini sağlayacaktır. Bu nedenle, matematik derslerinde konunun öğrenilmesini ve pekiştirilmesi sağlayan düşük düzey bilişsel istem gerektiren görevlerin yanı sıra öğrencilerin matematik konuları arasında bağ kurmasını sağlayan ve matematiksel düşünme becerilerini geliştiren yüksek düzey istem gerektiren görevlere de sıklıkla yer verilmesi gerekir. Fakat matematiksel görevlerin bilişsel istem düzeyleri sınıf içi uygulamalarda planlamadakinden farklılık göstermektedir. Bu değişim sıklıkla yüksek düzey bilişsel istem gerektiren matematiksel görevlerin bilişsel istem düzeylerinin farklı nedenlere bağlı olarak düşmesi şeklinde görülmektedir. Bu çalışmada bir mesleki gelişim çalışmasına katılan sınıf öğretmenlerinin sınıf içi uygulamalarında kullandıkları matematiksel görevlerin bilişsel düzeyinin düşme nedenlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri 2018-2019 öğretim yılının bahar döneminde üç sınıf öğretmeninin mesleki gelişim çalışmasının materyal geliştirme aşamasında planladıkları derslerin sınıf içi uygulamalarından elde edilmiştir. Veri analizinde ilk olarak öğretmenlerin sınıf içi uygulamaların videoları incelenerek ses kayıtları çözümlenmiştir. Çözümlenen verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu süreçte matematiksel görevlerin bilişsel düzeylerinin belirlenmesi için “Etkinlik Analiz Rehberi (The Task Analysis Guide)” (Stein, Smith, Henningsen, ve Silver, 2000) esas alınmıştır. Matematiksel görevlerin bilişsel düzeylerinin düşme nedenleri ise üç başlık altında incelenmiştir. Bunlar matematiksel görev için ayrılan zamanın uygunsuz olması (yetersiz ya da gereğinden fazla zaman ayrılması), görev planlamasının yetersiz olması ve sınıf yönetim problemleridir ( Stylianides ve Stylianides, 2007). Verilerin analizi devam etmektedir.
Bu çalışma TÜBİTAK tarafından desteklenen 118K139 numaralı "Sınıf Öğretmenlerinin Matematik Alan Bilgilerinin Durumsal Yaklaşım Temelli Bir Mesleki Gelişim Çalışması Bağlamında İncelenmesi" isimli projeden üretilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Sınıf öğretmenleri, matematiksel görev, bilişsel istem düzeyi
|
