Koruyucu Aile Hizmeti; ülkemizde son yıllarda hızlı artış gösteren, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde İl Müdürlükleri altında sürdürülen, tanıtımı ve yaygınlaştırılmasına önem verilen bir hizmet modelidir. En temel hakkı olan anne ve babası ile birlikte yaşama fırsatından mahrum kalan ya da güvenliği için anne ve babası ile birlikte yaşayamayacak durumda olan çocuklar, devlet koruması altına alınarak hayata hazırlanırlar. Çocukların bakımı ile ilgili öncelik aileyi güçlendirerek kendi ailelerinin yanında kalmalarını sağlanmak, kendi ailesi mümkün değilse sağlıklı bir ailenin yanında kalmasını sağlayarak çocuğu aile modeli içinde yetiştirmektir. Bunların mümkün olmadığı durumlarda kurum bakımı gündeme gelmektedir. Ancak en iyi kurum bakımı dahi bir çocuğun fiziksel, sosyal, duygusal ve zihinsel gelişimi açısından olumsuzluklara sebep olmaktadır. Dünya üzerinde kuruluş bakım modellerinin sakıncalarından hareketle alternatif bir hizmet olarak koruyucu aile bakım modeli geliştirilmiş ve hizmetin uygulanmasında ülkeler arası farklılıklar bulunmaktadır. Türkiye’de ilk koruyucu aile hizmeti 1949 yılında gündeme gelerek uygulanmaya başlanmış, 2828 sayılı kanunla hukuki zemin bulmuş ve 1993 yılında ilk çıkan koruyucu aile yönetmeliği ile uygulama alanının sınırları çizilmiş ve 2012 yılında değiştirilen koruyucu aile yönetmeliği ile mevzuat tarafı son halini alarak hizmet devam etmektedir. Koruyucu ailelerin sayısının artması ve hizmetin yayılması paralelinde koruyucu ailelerin de çeşitli sorunları gün yüzüne çıkmaya başlamıştır. Bu çalışmanın amacı hızla yaygınlaşan Koruyucu Aile Hizmet modeli kapsamında koruyucu ailelerin süreç içerisinde yaşadıkları duygusal problemleri tespit etmek ve yeni koruyucu aile adaylarının yaşayabilecekleri sorunları önceden belirleyip aday belirleme ve hizmeti yaygınlaştırmada daha sağlıklı bir süreç yürütülmesini sağlamaktır. Araştırmanın örneklemi Kahramanmaraş ilinde koruyucu aile hizmeti sunan 100 kişiyi kapsamakta olup bu kitle evren olarak Türkiye’deki tüm Koruyucu Aileleri kapsamamaktadır. Bulgular anket tekniği ile 34 sorudan oluşan nicel verilerin bir kısmının kullanılması ile sınırlıdır. Araştırma sonucunda; 8 temel duygu çerçevesinde koruyucu ailelerin yoğun olarak üzüntü, sevinç, hayret ve kabul edilme duygularını yaşadıkları, koruyucu aile hizmetinin uzun bir hizmet süreci olması nedeni ile duygular arasında zikzaklar oluştuğu, bu sürecin sosyal çalışma görevlileri tarafından eğitimler ve görüşmeler sırasında desteklenmeye çalışıldığı görülmüştür. Koruyucu aile hizmetini yürüten bireylerin hizmet sürecinden doyum almaları oldukça önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Duygu, Korunmaya Muhtaç Çocuk, Koruyucu Aile, Koruyucu Aile Hizmeti Süreci, Koruyucu Aile Duygusallığı
|
