KAYITLI VE KAYIT DIŞI İSTİHDAMDA ÜCRETİN BELİRLEYİCİLERİ AÇISINDAN KADIN VE ERKEK ÇALIŞANLAR ARASINDAKİ FARKLILIKLAR
Ülkemizde kayıt dışı istihdam genellikle tarım ve imalat sanayi sektörlerinde bulunmakla birlikte hizmet sektöründe de sınırlı da olsa rastlanılan bir olgudur. Kayıt dışı istihdamda çalışanlar birçok sosyal ve yasal haktan mahrum, güvencesiz ve sendikasız olduğundan ücretlerin kayıtlı istihdama nazaran daha düşük olduğu bilinen bir gerçektir. Kayıt dışı istihdam edilenler, özellikle gelişmişlik düzeyinin düşük olduğu bölge ve sektörlerde asgari ücretin altında ücretler almaktadır. Ücret düzeyinin yanı sıra eğitim, tecrübe, cinsiyet gibi açıklayıcı değişkenlerin ücret üzerindeki etkisi bakımından da kayıtlı ve kayıt dışı istihdam arasında farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklılığa ek olarak, kadın ve erkek çalışanlar arasında da ücret düzeyi ve ücretin belirleyicilerinin etkisi bakımından farklılıklar bulunmaktadır. Bu çalışmada cinsiyete dayalı ücret farklılıklarının, kayıtlı ve kayıt dışı istihdam türleri arasında da değişkenlik gösterip göstermediği 2004-2017 dönemi Hane Halkı İşgücü Anketleri mikro veri setleri kullanılarak analiz edilmektedir. Bu analiz için, kayıtlı ve kayıt dışı erkek ve kadın çalışanlar için tasarlanmış 4 ayrı (iki aşamalı Heckman seçim modeline dayalı) ücret regresyonu söz konusu veri setleri üzerinde test edilecek, böylece açıklayıcı değişkenlerin ücret üzerindeki etkisi bakımından kadın ve erkek çalışanlar arasındaki farklılıkların istihdamın kayıtlı olup olmamasından da etkilenip etkilenmediği sorusu cevaplanacaktır. Heckman Seçim Modeli’nin tercih edilmesinin sebebi ülkemizde işgücü piyasasının heterojen bir yapıya sahip olmasından kaynaklı sapmaları minimize etmektir. Çalışmada, ayrıca söz konusu ücret farklılıklarının zaman içindeki seyri de incelenecektir.
Dr. Taylan Akgül
Anadolu Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü
Anahtar Kelimeler: Kayıt Dışı İstihdam, Ücret Farklılıkları, İşgücü Anketleri
|
