Kariyer gelişimi kişinin eğitim hayatına başladığı günden emekli olduğu zamana kadar devam eden aktif bir süreçtir. Kariyer gelişimini birçok kuramcı farklı evrelere ayırmışlardır. Kariyerin en kritik dönemlerinden birisi kişinin eğitim hayatını bitirdikten sonra profesyonel bir mesleğe başlama sürecidir. Fakat bu süreç yeteri kadar sağlıklı yürütülmediğinde yanlış kariyer seçimleri yapılabilmektedir.
Öğrencilerin doğru kariyer seçimleri yapma süreçlerine katkı sağlamak için yürütülen bir çalışmanın parçası olarak kariyer farkındalık ölçeği çalışmaları yürütülmüştür. Bu çalışma doktora tezi kapsamında kariyer farkındalık ölçeğini geliştirmek ve psikometrik değerlendirmelerini yapmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Kariyer farkındalık ölçeğini geliştirebilmek için öncelikli olarak öğrenci, veli ve kariyer uzmanlarıyla nitel görüşmeler yapılmıştır. Nitel veriler betimsel analize tabi tutulmuş ve öğrencilerin kariyer farkındalık düzeyleriyle ilgili bazı sonuçlara ulaşılmıştır.
Diğer değerlendirmeler de yapıldığında öğrencilerin kendilerini tanıma, meslekleri tanıma ve meslek edinme yetkinliklerini tanıma noktasında farkındalık düzeylerinin belirlenmesine ihtiyaç duyulmuştur. Bir sonraki aşamada ise konuyla ilgili literatür taraması yapılmıştır. Nitel veriler ve literatür taraması sonucuna dayalı olarak bir madde havuzu oluşturulmuştur. Daha sonra maddeler konu hakkında uzman olan akademisyenlerle paylaşılmış ve maddelerle ilgili değerlendirmeleri istenmiştir. Gelen değerlendirmeler sonucunda bazı maddeler ölçekten çıkartılmıştır.
Araştırmanın evrenini üniversite öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde uygun örneklem yöntemi kullanılmıştır. Örneklemin seçildiği üniversite ve bölüm sayısı olabildiğince geniş tutulmaya çalışılmıştır. Ölçek, psikometrik analizler için 705 üniversite öğrencisine uygulanmıştır. Araştırmada, kariyer farkındalık ölçeği formu ile kariyer kararı verme yetkinlik ölçekleri kullanılmıştır. Ölçeğin geçerlilik ve güvenirlik analizleri için test-tekrar test, benzer ölçek geçerliliği, Conbach Alpha analizi, açıklayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi yöntemleri kullanılmıştır. Değerlendirmeler sonucunda ölçeğe son hali verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Kariyer gelişimi, kariyer farkındalığı, mesleki seçimi
|