Bilgi ve teknolojinin hâkim olduğu günümüz hızlı yaşam koşullarında bireyler türlü sebeplerden ötürü tükenme durumuyla karşılaşabilmektedirler. Yaşanan tükenmişlik sonucu iş ve yaşam etkinliklerinde birtakım olumsuzluklar meydana gelebilir. Tükenmişlik sonucu hem birey hem de hitap ettiği çevre bu durumdan etkilenebilir. Özellikle hizmet sektörü çalışanları hizmet verdikleri insanlarla yakın bir ilişki içerisindedirler. Hizmet veren ve alan ilişkisi genellikle hizmet alanın yani müşterinin psikolojik, sosyal veya fiziksel sorunları üzerine kuruludur. Bu durumdaki müşterilerin sorunlarının çözümü kolay değildir ve bu süreçte çalışan, kronik strese bağlı olarak tükenmişlik yaşamaktadır (Maslach ve Jackson, 1981). Okul ve diğer kamu kurumlarında çalışanlar da birtakım tükenmişlik durumları yaşayabilir. Bu nedenle, kamu kurumlarında çalışan kişilerin tükenmişliğinin incelenmesi önemlidir. Bu araştırmanın amacı, öğretmen ve diğer kamu personelinin cinsiyet, yaş, medeni durum, öğrenim durumu, meslek ve mesleki kıdem değişkenlerine göre tükenmişlik algılarını belirlemektir. Bu araştırma, tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini, 2019 yılında Şırnak il merkezindeki okullarda görevli öğretmen ve diğer kamu kurumlarında görevli kamu personeli oluşturmaktadır. Araştırmada hedef evrene ulaşılması amaçlanmıştır. Bu amaçla araştırma örneklem belirleme yöntemi olarak tam sayım örnekleme hedeflenmiştir. Ancak toplam 446 katılımcıya (215 öğretmen ve 231 diğer kamu personeli) uygulanabilmiş ve bu formlar üzerinden analizler yapılmıştır. Araştırmada öğretmen ve diğer kamu personelinin tükenmişlik durumuna ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amacıyla Maslach ve Jackson (1981) tarafından geliştirilen ve Ergin (1992) tarafından Türkçe’ ye çevrilen, 3 alt boyut ve 22 maddeden oluşan Maslach Tükenmişlik Envanteri (Maslach Burnout Invertory, MBI) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; katılımcıların, tükenmişlik durumuna ilişkin algılarının bazen düzeyinde olduğu görülmüştür. Ayrıca araştırma sonucunda; katılımcıların tükenmişlik durumuna ilişkin algıları, cinsiyete ve mesleğe göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Fakat araştırma sonucu; katılımcıların tükenmişlik durumuna ilişkin algıları arasında mesleki kıdem değişkenine göre anlamlı bir fark olduğunu göstermiştir. Üniversitelerin işbirliğiyle gerçekleştirilecek kişisel ve örgütsel bazdaki birtakım eğitimler yoluyla kamu kurumlarındaki tükenmişlik azaltılabilir.
Anahtar Kelimeler: Tükenmişlik, Öğretmen, Kamu Personeli
|
