İçinde yaşadığımız yüzyılda artan nüfus ve kentleşme ile birlikte hali hazırda sınırlı olan doğal kaynakların kullanımı ve bu kullanıma bağlı atık üretimi artış göstermektedir. Bu kapsamda, doğal kaynakların ve atıklarının etkin yönetiminin gerçekleştirilmesi amacıyla tüm Dünya’da önemli bir konu haline gelen sıfır atık yönetimi kavramı önem kazanmıştır. Ülkemizde başlatılan “Sıfır Atık Hareketi” ile Sıfır Atık Yönetmeliği yürürlüğe girmiş ve sıfır atık yönetimine ilişkin mahalli idareler, kamu kuruluşları ve özel kurumların sıfır atık uygulamaları kanun çerçevesinde şekillendirilmiştir. Eğitim kurumlarında da sıfır atık sistemine geçişler yasal zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Sıfır atık sisteminin sürekliliği sağlamada ise öğretmenlere büyük sorumluluk düşmektedir. Bu doğrultuda, sunulan çalışmada Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda görev yapmakta olan 9 Sosyal Bilgiler ve 11 Fen Bilimleri öğretmenine uzaktan eğitim yoluyla sıfır atık yönetimi konusunda eğitim verilmiş ve bu eğitimin öğretmenlerin sıfır atık yönetimine yönelik farkındalıklarına etkisi araştırılmıştır. Veri toplama aracı olarak kullanılan Sıfır Atık Yönetimi Farkındalık Anketinin değerlendirilmesinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Bulgular, öğretmenlerin eğitim öncesinde genel olarak sıfır atık kavramını sadece geri dönüşüm ile ilişkilendirdiklerini, geri dönüşüm ve geri kazanım kavramlarının aynı şey olduğunu düşündüklerini, sıfır atık yönetmeliği hakkında yetersiz bilgiye sahip olduklarını, okul içi ve dışı öğrenme ortamlarında sıfır atık yönetimi ile ilgili çalışmaları gerçekleştirmediklerini ortaya koymuştur. Eğitim sonrasında ise öğretmenlerin sıfır atık kavramına yönelik farkındalıklarının arttığı ve özellikle sıfır atık yönetimi kapsamında öğrencileri bilinçlendirmek için okul içi ve dışı ortamlarda projeler yaptırdıkları, geri dönüşüm ve geri kazanım konularındaki eksik bilgilerini giderdikleri saptanmıştır. Çalışmanın sonuçları, verilen eğitimin öğretmenlerin sıfır atık yönetimi konusundaki farkındalıklarını arttırdığını göstermiştir.
Bu çalışma İstanbul Bahçelievler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından desteklenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Sıfır Atık Yönetimi, Öğretmen, Farkındalık
|