Bu çalışma, 2007-2022 yılları arasında Türkiye’de gerçekleştirilen fen eğitiminde kavram karikatürü kullanımı konulu bilimsel araştırmalardaki genel eğilimin belirlenmesi amacı ile yapılan bir doküman inceleme çalışmasıdır. Doküman inceleme çalışmaları, araştırılması amaçlanan olgu veya olaylar hakkındaki yazılı bilgi içeren kaynakların analizine dayanır. Bu bağlamda çalışmanın amacı doğrultusunda YÖK Tez Merkezi, Google Akademik ve Tr Dizin veri tabanlarında “Fen eğitimi”, “fen öğretimi”, “kavram karikatürü”, “fen eğitiminde kavram karikatürü” ve “fen öğretiminde kavram karikatürü” anahtar kelimeleri kullanılarak dili Türkçe, örneklemi ortaokul öğrencileri, fen bilgisi öğretmeni adayları ya da fen bilgisi öğretmenleri olan 24’ü makale, 44’ü tez olmak üzere toplam 68 doküman çalışmada analiz edilmiştir. Analiz aşamasında, araştırmacılar tarafından ilgili literatür incelenerek oluşturulan “Doküman Değerlendirme Formu” kullanılarak betimsel içerik analizi yapılmıştır. Ulaşılan sonuçlar, frekans ve yüzde değerleri hesaplanarak tablolar ve grafikler halinde sunulmuştur. Sonuç olarak çalışma konusundaki ilk araştırmanın 2007 tarihli bir yüksek lisans tezi olduğu, en yüksek orandaki çalışmanın 2019’da yapıldığı, makalelerin çoğunlukla Tr Dizin İndeksinde taranan dergilerde yayınlandığı, en fazla tez çalışmasının Manisa Celal Bayar Üniversitesinde gerçekleştirildiği belirlenmiştir. Çalışmaların büyük çoğunluğunun yedinci sınıf düzeyinde gerçekleştirildiği, en fazla çalışılan öğrenme alanının Fiziksel Olaylar, en fazla çalışılan ünitenin Madde ve Isı ünitesi olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırmalarda çoğunlukla kullanılan yöntemin nicel araştırma yöntemi, çoğunlukla kullanılan desenin ise yarı deneysel desen olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular ışığında fen eğitiminde kavram karikatürü kullanımı konusunda yapılacak araştırmalara ilişkin olarak araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur. ORCID NO: 0000-0002-5951-4386, 0000-0002-1481-4019
Anahtar Kelimeler: Fen eğitimi, fen öğretimi, kavram karikatürü, fen eğitiminde kavram karikatürü
|
