Çocuk, evli çiftler için birçok anlam ifade edebilmektedir. Çocuk, ailedeki sevgiyi pekiştiren, ana babanın daha çok sorumluluk sahibi olmasını sağlayan, birey olarak insanı olgunlaştıran bir olgudur. Bununla birlikte, evlilikte çocuğa farklı anlamlar da yüklenebilir. Ana baba, çocuğa varoluşsal açıdan bakıp, kendi adlarını yaşatacak bir varlık olarak düşünebilir; yaşlılıkta bakım verecek bir refakatçi ya da ölüm sonrasında servetlerinin emanetçisi olarak görebilir. Ana babanın evlilikte çocuk algısı, çocuk yetiştirme tarzını şekillendiren en önemli unsurdur. Bu nedenle evlilikte çocuk algısını geçerli ve güvenilir olarak değerlendirebilecek ölçme araçları oldukça önemlidir. Bu araştırmanın amacı Evlilikte Çocuk Algısı Ölçeği’ni geliştirmek ve geçerlik ve güvenirliğini incelemektir.
Araştırma 166’si kadın, 54’ü erkek olan 220 kişi üzerinde yürütülmüştür. Ölçeğin geliştirilmesi sürecinde öncelikle çocuk sonrası aile algısı kavramıyla ile ilgili çalışmalar incelenmiştir. Bu incelemeler sonucunda 33 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuş ve bu maddeler gramer, anlaşılabilirlik ve çocuk sonrası aile algısını ölçüp ölçmediği noktalarında incelenerek, sonuçta 14 maddelik uygulama formu elde edilmiştir. Çocuk Sonrası Aile Algısı Ölçeği 1 “kesinlikle katılmıyorum” ve 5 “kesinlikle katılıyorum” şeklinde 5’li Likert tipi bir derecelendirmeye sahiptir. Çocuk Sonrası Aile Algısı Ölçeği’nin madde analizi için düzeltilmiş madde toplam korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Çocuk Sonrası Aile Algısı Ölçeği’nin yapı geçerliği açımlayıcı faktör analizi, güvenirliği Cronbach alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayısı ile incelenmiştir. Geçerlik ve güvenirlik analizleri SPSS 20 paket programı ile yapılmıştır.
Çocuk Sonrası Aile Algısı Ölçeği’nin yapı geçerliği için uygulanan açımlayıcı faktör analizi sonucunda toplam varyansın %44,4’ünü açıklayan, öz-değeri 6,2 olan tek boyutlu ve 14 maddeden oluşan bir ölçme aracı elde edilmiştir. Ölçeğin KMO örneklem uygunluk katsayısı .88 olarak bulunmuştur. Ölçeğin faktör yükleri .52 ile .77 arasında sıralanmaktadır. Cronbach alfa iç tutarlık güvenirlik katsayısı .90 olarak bulunmuştur. Ölçeğin düzeltilmiş madde toplam korelasyon katsayıları .48 ile .70 arasında sıralanmaktadır. Bu sonuçlar Evlilikte Çocuk Algısı Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Evlilikte Çocuk Algısı, Geçerlik, Güvenirlik
|
