Kavram olarak erken çocukluk, pek çok ülkede farklı yılları içeren aralıklarla ifade edilmekle birlikte Türkiye’de, genel olarak okul öncesi dönemle eş anlamlı olarak ifade edilmektedir. Bir başka deyişle, Türkiye’de 0–6 yaş grubu çocukların eğitimlerini içine alan dönem okul öncesi ve erken çocukluk eğitimi olarak kabul görmektedir. Okul öncesi dönemde oyun, çocuğun en temel ve vazgeçilmez uğraşıdır. Oyun, gerek çocuğun fiziksel gelişimine önemli katkılar sağlayıp bedensel yetilerini geliştirerek, gerek psikomotor, bilişsel, duygusal ve sosyal gelişiminde kritik bir rol oynayarak çocuğun dünyayı keşfedebilmesini sağlar. Bu çalışmanın amacı, erken çocukluk döneminde oyun ve eğitsel oyun kavramlarının açıklanması, çocuk eğitimindeki yeri, çocuk gelişimine katkıları ve eğitsel oyunların çocuklara kazanımlarını literatürden derlenen bilgiler ışında açıklamaktır. Bu amaçla erken çocukluk döneminde oyun ve fiziksel aktiviteler, eğitimde bir araç olarak eğitsel oyunların kullanılması, eğitsel oyunların kazanımları ve çocuk gelişimine katkılarıyla ilgili literatür incelenmiştir. Her gelişim döneminde var olan bir faaliyet olarak oyun, çocuğun kendini ve içinde yaşam bulduğu dünyayı anlaması ve duygularını ifade edebilmesinde en uygun dil olarak ifade edilebilir. Çocukların yeteneklerinin ortaya çıkmasında ve gelişiminde önemli bir yere sahip olan eğitsel oyunlar ise, temelde gündelik yaşamdan roller barındıran ve öğrenme ortamı yaratarak oynarken eğitme amacı taşırken; öğrenilen bilgilerin pekiştirilmesi ve çocuğun yeteneklerinin gelişimine de katkı sağlamaktadır. Bu dönemde oyun, çocuğun bilişsel, duyuşşal ve psikomotor gelişimleri ile fiziksel, psikolojik, sosyal ve kültürel pek çok gelişim özelliğine olumlu etki etmektedir. Sonuç olarak, ilgili literatür evreninde erken çocukluk döneminde oyun ve eğitsel oyunların çocuğa kazanımları değerlendirildiğinde, çocuğun grup içi aktivitelerde kurallara uyma, sözel iletilere karşılık verebilme, kendinin ve diğerlerinin haklarına saygı gösterebilme, uyum içinde olma, öz kontrol sağlama, öz güven elde etme, iletişim ve etkileşimde olma, problem çözme gibi bilişsel, duyuşsal ve soysal becerilerin yanı sıra; el, göz ve ayak koordinasyonu gelişimi, dikkat ve refleks gelişimi ile birlikte psikomotor gelişimin temelini oluşturan koşma, sıçrama, atlama gibi pek çok motor becerileri geliştirdiği ortaya çıkmaktadır. Ek olarak, yürütülen çalışmalar eğitsel oyunlar yoluyla çocukta değer kavramının oluşumuna dikkat çekmektedir. Yardımsever tutum, adalet anlayışı, saygı gösterme, nezaketli olma, sorumluluk bilinci, iyilik ve duyarlılık gibi değerlerin kazanımı ifade edilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Erken çocukluk dönemi, eğitim, kazanım, oyun, eğitsel oyunlar.
|
