Erken çocukluk döneminde yakın arkadaşlıklar, akran ilişkilerinden farklı bir şekilde, iki çocuk arasındaki duygusal bağları yansıtmaktadır. Arkadaşlıkların gönüllülük niteliği, çocukların beklentilerini veya ihtiyaçlarını karşılayan arkadaşlıkları başlatabileceği, sürdürebileceği ve bırakabileceği anlamına gelmektedir. Çocukların geliştirdiği yakın arkadaşlıklar, onların sosyal ve duygusal gelişimleri başta olmak üzere tüm gelişimlerini desteklemektedir ve olumsuz yaşam olaylarına karşı koruyucu bir faktör olarak görülmektedir. Arkadaşlıklarla ilgili kültürel normlar ve değerler, dostluk, samimiyet, sevgi, arkadaşlar arasında yaşanan çatışma gibi belirli sosyal davranışların sergilenmesini, anlamını ve gelişimini ve ayrıca sosyal ilişkilerin niteliğini ve işlevini etkileyebilir. Pek çok kültürel faktör, okul yapısı ve ders dışı etkinlikler ve sosyoekonomik durumun yanı sıra kolektivizm ve bireysellik gibi ideolojik kültürel değerler çocuğun yaşamını ve arkadaşlıklarının doğasını şekillendirir. Erken dönemde kültürel olarak arkadaşlığı tanımlamak, arkadaşlığı etkileyen faktörleri belirlemek ve nitelikli arkadaşlığı desteklemeye yönelik çalışmalar ileri yıllarda karşılaşılabilecek pek çok risk faktörünün önlenmesine katkı sağlayabilir. Bu çalışmada temel olarak arkadaşlığın tanımı ve nitelikleri açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca farklı kültürel bağlamlarda arkadaşlığın anlamı, gelişimi ve etkilerine yönelik literatür incelenmiştir. Okul öncesi dönemde arkadaşlık kavramına, ülkemizde yapılan araştırmalarda çok fazla rastlanmadığından, bu çalışmanın alan yazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca bu çalışmanın ülkemizde arkadaşlığı tanımlamak amacıyla çocukların, ebeveynlerin ve eğitimcilerin bu konudaki görüşlerini inceleyen ve kültürler arası karşılaştırmalı araştırmalara ışık tutacağı umulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Erken Çocukluk, Arkadaşlık, Kültür
|
