Ergenlik dönemindeki bireyin gelişimine amaç belirlemenin olumlu bir etkisi vardır. Yaşam amacını belirleyen ergen, bu amaçlara ulaşmak için çaba gösterir. Bu sayede yaşam bağlılığının önemli göstergelerinden biri olan yaşam anlamı güçlenir. Yaşam amaçları ve umut kavramı öznel iyi oluşu etkileyen faktörlerdendir. Bu sebeple ergenlerin öznel iyi oluşları ve umut düzeylerini artıracak davranışlarda bulunması onların yaşam bağlılıklarını arttırmaktadır. Bu araştırmada liseye devam eden ergenlerin umut, öznel iyi oluşu artırma stratejileri ve yaşam bağlılıkları arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Çalışmada ayrıca, cinsiyet, sınıf düzeyi, okulu sevme düzeyi ve okuldan kaçma durumu gibi değişkenler açısından farklılık olup olmadığı incelenmiştir. Araştırmaya 442 ergen (255’i kız öğrenci, 187’si erkek öğrenci) katılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde yapılmıştır. Araştırmada “Yaşam Bağlılığı Ölçeği”, Öznel İyi Oluşu Artırma Stratejileri Ölçeği”, “Sürekli Umut Ölçeği” ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Verilerin analizinde bağımsız grupla için t testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson korelasyon testi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre, okulu sevme düzeyi yüksek olan öğrencilerin, okulu orta düzeyde seven öğrencilere göre yaşam bağlılıkları anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Ergenlerin sınıf düzeyleri (9, 10, 11 ve 12.sınıf) ve okuldan kaçma durumları ile yaşam bağlılıkları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Ayrıca lise öğrencilerinin yaşam bağlılıkları, öznel iyi oluşu artırma stratejileri ve umut ile pozitif yönde korelasyon göstermektedir. Öznel iyi oluşu artırma stratejileri ve umut ergenlerin yaşam bağlılıklarının toplam varyansının %22’sini açıklamıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre ergenler hedef oluşturmak ve onların umut düzeylerini artırmak amacıyla psikoeğitim programları hazırlanabilir. Ayrıca ergenlerin öznel iyi oluşu artırmak stratejilerini öğrenmesi ve hayatlarında uygulaması önerilebilir. (Bu çalışma ilk sırada yer alan yazarın henüz savunması yapılmamış yüksek lisans tezinden üretilmiştir. ORCID ID: 0000-0002-5916-0039), (Bu çalışmada üniversite etik kurulundan ve Milli Eğitim Bakanlığından gerekli izinler alınarak hareket edilmiştir.)
Anahtar Kelimeler: Ergen, Yaşam bağlılığı, Öznel İyi Oluşu Artırma Stratejileri, Umut
|
