Engellilik kavramı kişinin zihinsel, ruhsal, bedensel, duyusal ve sosyal yeteneklerini doğuştan ya da sonradan çeşitli nedenlerle belirli derecelerde kaybetmesi nedeniyle topluma uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama da güçlükleri bulunan ve bakım, korunma, rehabilitasyon gibi destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişiler olarak adlandırılmaktadır. Engelli bireylerin kendi içerisinde farklı türleri bulunmaktadır. Bunlar zihin, görme, işitme, fiziksel engelliler ve Otizm Spektrum Bozukluğu gibi sınıflandırılabilmektedir. Toplumun her kademesinde varlık gösterebilen engelli bireyler, genellikle yaşadıkları zorluklar ve yetersizliklerle gösterilmeye çalışılsa da bu bireylerinde başarılı olabildiği alanlar, ilgileri ve istekleri olabilmektedir. Engelli bireylerin görsel medyaya yansımalarının incelenmesi amacıyla yapılan bu çalışmada filmler, çizgi filmleri, diziler, T.V. programları, kamu spotları, görsel ve yazılı haber örnekleri, sosyal medya paylaşımları incelenmiştir. Araştırmada Doküman Analizi Yöntemi kullanılmıştır. Nicel ve Nitel araştırmalarda kullanılabilen bu yöntemde yazılı ve görsel malzemeler toplanıp incelenebilmektedir. Doküman Analizi yöntemi ile araştırmada incelenen eserlerde 1) hangi engel türlerinin ele alındığı, 2) engellilere yönelik hangi duyguların ön plana çıkarıldığı, 3) engellilerle ilgili izleyicilere ne tür bilgiler verildiği, 4) reyting kaygısı, 5) engelliliğin nasıl oluştuğu ve ortadan kalktığı, 6) engelli bireylerin toplumsal yaşama katılımlarına katkı sağlanmakta mıdır, 7) zaman içerisinde görsel medya da engelli bireylere yönelik tutumlarda değişiklikler görülmekte midir sorularına cevap aranmıştır. Araştırmada incelenen görsel medya eserleri, Türkiye’de yapılmış ve dilleri Türkçedir. Araştırma ile ilgili analizler devam etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Engelli Birey, Görsel Medya, Döküman Analizi
|
