İnsanoğlunu diğer canlılardan ayıran en temel yönlerinden birisi olan yaratıcı düşünme becerisi, ilkçağ düşünür ve felsefecilerinden günümüz bilim insanlarına kadar her dönemde ilgi gören ve gizemini koruyan bir konudur. Yaratıcılık ve yaratıcı düşünme önceleri mimarlık, reklamcılık, sanat gibi alanlarda kendini göstermiş olsa bile yirminci ve yirmi birinci yüzyılda eğitimden ekonomiye, sağlıktan teknolojiye kadar birçok alanın gelişmesinde anahtar kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Son yıllarda gelişmiş ülkeler başta olmak üzere gelişmekte olan ülkeler de yaratıcılık, yaratıcı düşünme konusu ve eğitimi üzerine çalışmalarını yoğunlaştırmış ve yaratıcı düşünmeyi eğitimin temel amaçlarından biri olarak ele almaya başlamışlardır. Ortak bir tanımı olmamasına karşın üst düzey bilişsel becerilerden biri olan yaratıcı düşünme, ürün ortaya koyma, buluş yapma, yapılan bu buluşun nasıl olduğunu gösterme, varsayma, oluşturma, hayal etme, özgün düşüncelerin ortaya çıkmasını sağlama, farklı durumlarda neler olabileceğini öngörme becerilerini kapsamaktadır. Derleme niteliği taşıyan bu çalışma, yaratıcı düşünmeyle ilgili alanyazında yer alan ve ulaşılan kaynaklardaki bilgileri derleyerek bir çalışma içerisinde sunmak amacıyla yapılmıştır. Çalışma kapsamında öncelikle düşünce ve düşünme kavramlarına yer verilmiş daha sonra üst düzey düşünme becerilerinden olan yaratıcı düşünme hakkında bilgi sunulmuştur. Bunlara ilaveten yaratıcı düşünmenin gelişimini kolaylaştıran yollara, öğrenme-öğretme ortamlarına, öğretmen özelliklerine değinilmiş, yaratıcılığı geliştirmek ve desteklemek için ebeveyn ve çevreye düşen görevler açıklanmıştır. Yaratıcı düşünme konusunun tüm boyutlarıyla ele alındığı bu çalışmanın başta öğretmenler, öğrenciler ve veliler olmak üzere eğitimin paydaşlarına ve alanyazına katkı sağlaması beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Düşünme, Yaratıcı Düşünme, Üst Düzey Düşünme
|
