Türkiye’de Cumhuriyetin ilanıyla birlikte eskisinden farklı yeni bir devlet anlayışı ve yönetim şekli hakim olmuş, meydana gelen bu siyasal ve toplumsal değişimden insan yetiştirme süreci olan eğitim de etkilenmiştir. Bu bağlamda, yeni devlette yetiştirilecek bireylere kazandırılması düşünülen temel nitelikler üzerinde durulması gereken konuların başında gelmektedir. Ayrıca, Cumhuriyet dönemi sürecinde dünyada ve Türkiye’de meydana gelen gelişmelerin ve değişmelerin, yetiştirilecek bireylere kazandırılması düşünülen temel nitelikleri nasıl etkilediği ve bu temel niteliklerin dönemlerinin ilkokul programlarına hangi ölçüde yansıdığının tespit edilmesi, bu dönemde yetiştirilmek istenen insan modelinin betimlenmesi açısından önem taşımaktadır. Bu araştırmada, eğitimin uygulama alanı olan okullarda eğitim programları vasıtasıyla gerçekleştirilen etkinliklerle bireylere kazandırılması düşünülen temel niteliklerin neler olduğu ve süreç içerisinde nasıl bir değişim gösterdiği ortaya konmaktadır. Türkiye’de, Cumhuriyetin ilanından itibaren ilkokul programları kapsamında yetiştirilmek istenen insan modelinin temel niteliklerini betimlemeyi amaçlayan bu araştırma, tarama modelinde desenlenmiş nitel bir araştırmadır. Araştırmada verilerin toplanmasında doküman incelemesi tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmada dokümanlardan oluşan veri setini; 1924 İlkmekteplerin Müfredat Programı, 1926 İlkmektep Müfredat Programı, 1936 İlkokul Programı, 1948 İlkokul Programı, 1968 İlkokul Programı, 1998 İlköğretim Programı ve 2005 İlköğretim Programı oluşturmaktadır. Verilerin analizinde içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Her bir ilkokul programında yetiştirilmek istenen insan modelinin temel nitelikleri kategori ve kodlara ayrılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, ilkokul programları temelinde sunulacaktır.
Anahtar Kelimeler: Cumhuriyet, Eğitim Programı, İnsan Modeli, Nitelik
|
