2020-2022 yılları arasındaki Covid-19 pandemisi ve 6 Şubat 2023 tarihindeki deprem felaketi, Türkiye'nin birçok alanında yıkıcı etkileri ortaya çıkarmıştır. Eğitim sektörü, bu iki olumsuz olaydan en fazla etkilenen sektör olmuştur. Türk Dil Kurumu'nun tanımına göre eğitimin, öğrencilerin kişilik özelliklerinin gelişmesi ve sosyal hayata katılımları açısından büyük önem taşıdığı görülmektedir. Ancak 2020 yılından itibaren Türk eğitim sistemi özellikle de üniversitelerde uzaktan eğitim, kısa bir dönem yüzyüze ve hibrit eğitim şeklinde yapılmıştır ve öğrenciler sosyal ilişkileri yönünden çeşitli kısıtlamalar yaşamıştır. Bu kısıtlamaların öğrenciler üzerindeki etkileri farklı açılardan incelenmesi gerekmektedir ve gelecekteki tedbirlerin alınması açısından çıkarımlar yapılması önemlidir. Çalışmada, sosyal ağ analizi yöntemiyle gerek karma gerekse cinsiyet demografik değişkenleri göz önünde bulundurularak üniversite öğrencilerinin sosyal ilişkileri incelenmek istenmiştir. Sosyal ağ analizi, sosyal ilişki mekanizmaları hakkındaki idrakimizi artıran önemli bir yöntemdir; ağ bağlantılarını ve etkileşimleri araştırır ve hem bireyler hem de topluluklar hakkında çeşitli ilgi çıkarımları yapmayı mümkün kılar. Bu çalışmada veri seti olarak, 2019-2020 eğitim-öğretim yılında yükseköğrenime başlamış bir vakıf üniversitesinin yönetim bilişim sistemleri bölümünün son sınıf öğrencileri kullanılmış ve PAJEK sosyal ağ analizi programı ile analiz edilmiştir. Sadece erkek öğrenciler, sadece kadın öğrenciler, hem de karma olarak üniversite öğrencileri arasındaki sosyal ilişkiler üç ayrı grupta irdelenmiş ve ağ görselleştirme ile desteklenmiştir. Gerek pandemi koşulları gerekse deprem felaketinin sosyal ilişkiler yönünden üniversite öğrencilerini olumsuz etkilediği, sosyal bağları zayıflattığı ve cinsiyete göre bazı farklılıkların olduğu (1) kız öğrencilerdeki arkadaşlık bağı erkek öğrencilere daha güçlü, (2) her iki grupta daha fazla topluluk sayısı olması beklenirken daha az sayıda toplulukların olduğu (3) gerçek hayat ağlarının özelliklerini taşıdığı gözlemlenmiştir. Eğitim ile ilgili karar vericiler açısından çalışmanın sonuçlarının önemli olduğu değerlendirilmektedir. ORCID NO: 0000-0003-3027-6289
Anahtar Kelimeler: Sosyal Ağ Analizi, Pandemi, Deprem, Eğitim
|
