Çoktan seçmeli testlerin puanlanması, kolay ve objektif olması gibi avantajlar sağlasa da şans başarısı içermesi büyük bir dezavantaj olarak görülebilir. Şans başarısı doğru cevabın şansla bulunması anlamına gelmektedir. Çoktan seçmeli test maddesine ait şans başarısı matematiksel olarak 1/seçenek sayısı olarak ifade edilmektedir (Thorndike ve Hagen, 1961; akt. Atılgan, Kan ve Doğan; 2015). Çoktan seçmeli testlerin puanlanmasında şans başarısından kaynaklanabilecek hataların azaltılmasına yönelik önlemler alınmalıdır. Tan’ın (2004) belirttiği gibi, çoktan seçmeli testlerde şans başarısını giderici herhangi bir tedbir alınmadığı durumda, söz konusu öğrenci puanlarındaki şans puanı her öğrencide aynı miktarda olmamaktadır. Dolayısıyla, şans başarısının giderilmemesiyle, ölçümlere karışan tesadüfi hata güvenirliği ve geçerliği düşürmektedir. Bununla birlikte şans başarısından arındırılmamış sınav sonuçlarına dayalı olarak seçme veya sıralama amaçlı yapılan bağıl değerlendirme sonuçlarını etkileyebileceği durumu göz ardı edilmemelidir. Bu araştırma ile farklı başarı düzeylerine sahip gruplar ile çoktan seçmeli testlerin puanlanmasında şans başarısına yönelik düzeltme formülünün kullanıldığı ve kullanılmadığı durumlarda sıralama farklılıklarının test edilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç için TIMSS 2019 Türkiye 8. sınıf örnekleminde tüm kitapçıklardaki matematik başarı testinde yer alan çoktan seçmeli test maddelerinden oluşan veriler kullanılacaktır. Her bir kitapçık için öğrenciler TIMSS tarafından belirlenen matematik başarı düzeylerine göre ayrılacak ve araştırma kapsamında dâhil edilen çoktan seçmeli maddelerden oluşan testler düzeltme formülünün kullanılması ve kullanılmamasıyla hesaplanan puanlar ile öğrenciler kendi içlerinde sıralanacak ve ilişki test edilecektir. İlişkinin test edilmesinde Spearman Sıra Farkları Korelasyon Katsayısından faydalanılacaktır. Araştırmadan elde edilecek bulguların çoktan seçmeli testlerin puanlanmasında şans başarısının giderilmesine yönelik düzeltme formülünün kullanılmasının farklı başarı düzeylerinde nasıl olduğuna yönelik sonuçlar sunması beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Şans başarısı, Düzeltme formülü, Farklı başarı düzeyleri
|