5 Ağustos 1949’da Montana eyaletinde çıkan Mann Gulch yangını sonrasında 1970’li yıllardan itibaren, örgütsel iletişim hatalarını inceleyen araştırmacıların çalışmaları sonucunda Anlamlandırma Teorisi’nin temelleri atılmıştır. Anlamlandırma, bireylerin meydana gelen olayları bilinçaltı ve bilinç düzeyinde yorumlaması ve neler olduğunu anlaması süreci olarak tanımlanmaktadır. Anlamlandırma ile ilgili literatürde birçok farklı araştırma olmasına rağmen; anlamlandırma teorisi ile ilgili, literatürde erişilebilen yazılı ve elektronik veri tabanlarında Türkçe ve İngilizce ölçüm aracına rastlanmadığı ve literatürde doldurulması gereken önemli bir boşluk olduğu fark edilmiştir. Ölçekler, genellikle uyarlama sonucu kültürümüze kazandırılmaktadır. Bu araştırmanın temel amacı ve literatüre katkısı özgün bir ölçek oluşturmaktır. Ölçeğin geliştirilmesi aşamasında öncelikle ilgili literatür gözden geçirilerek Smerek’in (2009) aktardığı bilgiler doğrultusunda Louis’in ve Weick’ın (1988) anlamlandırma modellerinden esinlenerek 36 maddelik 5’li Likert tipi ölçekleme kullanılarak madde havuzu oluşturmaya çalışılmıştır. Uzman görüşü sonucunda ölçekteki madde sayısı 22’ye düşürülmüştür. Kolayda örnekleme yöntemi ile 207 akademisyene elektronik posta aracılığıyla anketler gönderilip 104 geçerli veri toplanmıştır. Ölçeğin güvenilirliğini gösteren Cronbach’s Alpha değeri yüksek güvenilirlik (0.897) düzeyinde bulunmuştur ve açıklayıcı faktör analizi sonucunda beş faktör ölçeğin değişkenliğini %66.186 varyans ile açıklamaktadır. Araştırmanın literatüre katkısı; ilk kez anlamlandırma ölçeği oluşturulmuş olmasıdır. İkinci katkısı; söylem, eylem, olgu ve olayların bir işaret olarak anlamlandırılması; belirsizliklerin azaltılarak, gelecekte olması muhtemel hata, kaza, kaos, kriz gibi kötü olayların tahmin edilebilmesine ve tedbir alınabilmesine imkân verebilir. Bu ölçeğin özellikle davranış bilimleri, örgütsel davranış, yönetim ve organizasyon alanlarında yararlı olabileceği; ayrıca, davranış bilimleri ile çok yakın ilişkisi bulunan psikoloji ve iletişim bilimlerinin yanı sıra, siyaset bilimi ve askerî alanda fayda sağlayabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Anlamlandırma, Anlamlandırma Teorisi, Anlamlandırma Ölçeği, Ölçek Geliştirme
|
