19. Yüzyıl Osmanlı Devleti için çok önemli olayların yaşandığı bir dönemdir. Bu dönemde, Osmanlı devleti hem siyasal hem de ekonomik anlamda ciddi anlamda güç kaybetmiştir. Bu dönemin padişahları ülkenin eski gücüne kavuşabilmesi için birtakım tedbirler almaya çalışmışlardır. Daha önceden olduğu gibi bu dönemde de Osmanlı Devleti ekonomisi için en önemli sektör tarım olmuştur. Bundan dolayı, Tanzimat döneminde alınan aksiyonların önemli bir kısmı da tarım sektörüne yöneliktir. Söz konusu çalışmanın amacı 19. Yüzyılda Osmanlı Devleti ekonomi politikalarında tarımın rolünün incelenmesidir. Bu kapsamda, ilgili dönemde tarım sisteminin gelişmesine yönelik atılan reformist hareketler analiz edilecektir. Bu dönemden önce zirai ürünlerin üretimine yönelik bazı kısıtlamalar bulunmaktaydı. Tarım sektörüne yönelik yapılan değişikliklerden biri de bu sınırlamaların kaldırılmasıdır. Bu sayede, ülkedeki tarımsal ürün miktarında önemli bir artış yaşanmış ve bunun sonucunda da tarımsal ürünlerin ihracatında belirgin bir oranda artış gözlenmiştir. Dönemin yöneticileri ülkenin ekonomik gelişmesinin sağlanmasının en önemli yolunun tarımsal faaliyetlerin arttırılmasından geçtiğine inanmışlardır. Bu bağlamda, söz konusu dönemde tarımın gelişmesine yönelik atılmış olan başka bir adım da tarımsal işleyişi daha etkin bir hale getirmek için devlet kadrolarında bürokrasiyi azaltacak ekiplerin kurulmasıdır. Başka bir ifadeyle, devlet içerisinde tarım sektörüne yönelik yeni ekipler oluşturulmuş ve bu ekiplere tarımsal faaliyetler hakkında eğitimler verilmiştir. Bu sayede de ülkedeki tarımsal üretimin daha hızlı bir şekilde arttırılması amaçlanmıştır. Son olarak, bahsi geçen bu dönemde ülkede tarım okulları kurulmuştur. Buna ek olarak, bazı öğrencilerin de yurt dışına giderek tarım konusunda eğitim almaları sağlanmıştır. Böylece, Osmanlı Devleti tarafından tarımın geliştirilmesine yönelik uzun vadeli adımlar atıldığı da görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Osmanlı Ekonomisi, Tarım, 19. Yüzyıl, Yapısal Reformlar, Tanzimat Dönemi
|
